Spis treści
Zasady faktoringu - na czym polega mechanizm działania faktoringu?
Faktoring to usługa finansowania bieżącej działalności przedsiębiorstwa, w której faktor wykupuje wierzytelności firmy na podstawie faktury wystawionej przez faktoranta. Usługa jest dedykowana głównie małym i średnim przedsiębiorstwom, które mogą dzięki niej zabezpieczyć swoje obroty. Dzięki skorzystaniu z faktoringu nie musza już czekać na uregulowanie płatności przez kontrahenta, a powszechnie wiadomo, że te w dzisiejszych czasach często bywają opóźnione. Faktor opłaca należność wynikającą z faktury zazwyczaj już w dniu, w którym otrzymuje ją od faktoranta. Wykorzystanie usługi faktoringu korzystnie wpływa na zachowanie płynności finansowej przedsiębiorstwa. Mechanizm jego działania może różnić się, w zależności od rodzaju faktoringu, z którego skorzystamy.
Strony faktoringu: faktor i faktorant
Stronami każdej umowy faktoringowej jest faktor oraz faktorant. Kontrahent, którego wierzytelności zostają przejęte przez faktora nie jest stroną umowy. Faktor to ta strona umowy, która świadczy usługę faktoringu. Najczęściej jest nią bank lub firma zajmujące się skupem wierzytelności handlowych. W zależności od rodzaju faktoringu faktor może przyjmować na siebie ryzyko nieterminowej spłaty należności przez kontrahenta (faktoring pełny) lub przyjmować na siebie ryzyko, które nadal obciąża przedsiębiorstwo sprzedające należność (faktoring niepełny).
Faktorantem jest natomiast strona korzystająca z usługi faktoringu. Jest to przedsiębiorca, który w następstwie zawartej umowy handlowej może żądać uregulowania należności z niej wynikającej. Jest to więc firma, która chce sprzedać posiadane wierzytelności by poprawić swoją płynność finansową lub przeniesienia tego ryzyka na inne przedsiębiorstwo. Z faktoringu najczęściej korzystają małe i średni przedsiębiorstwa, w związku z czym to one zazwyczaj pełnią funkcję faktoranta.
Początki faktoringu w Polsce i na świecie
Początków faktoringu można doszukiwać się nawet w starożytności, kiedy to osoby pełniące funkcję pośredników podejmowały się sprzedaży produktów w imieniu bogatszych zleceniodawców, wypłacając im zaliczki jeszcze przed dokonaniem sprzedaży. Faktoring, mimo iż wtedy jeszcze się tak nie nazywał, był stosowany przez Rzymian, Greków, czy Fenicjan. Usługa z którą spotykamy się dziś, rozwinęła się tak naprawdę w Ameryce Północnej, gdzie w XIX wieku zaczęto przyjmować w tzw. komis towary od ich producentów i pośredniczyć w ich sprzedaży. Instytucje faktoringowe stopniowo zaczęły zdobywać rynek finansując tym samym dostawców i przejmując na siebie ryzyko dotyczące regulowania wierzytelności.
Stolarz w Zakładzie Meblowym
MWH Meble sp. z o.o. & Co. sp. k.
- Zator
Doradca klienta
ADREAMS
- Trzcianka
Mistrz Produkcji Koordynator Brygadzista
Randstad Polska Sp. z o.o.
- Kraków
Technik elektronik
Randstad Polska Sp. z o.o.
- Kraków
Kasjer/Sprzedawca Tychy ul. Wyszyńskiego
Golden Serwis Sp. z o. o.
- 28-29 zł brutto / h
- Tychy
Do Europy faktoring dotarł dopiero po zakończeniu II wojny światowej, a pierwszymi wyspecjalizowanymi faktorami były banki. W Polsce usługa zaczęła być dostępna dopiero po 1989 roku, kiedy rozpoczęła się transformacja gospodarcza. W pierwszych latach wolnego rynku faktorami były wyłącznie banki, a z czasem na rynku zaczęły funkcjonować wyspecjalizowane przedsiębiorstwa oferujące faktoring.
Rodzaje faktoringu: faktoring pełny i niepełny, odwrócony i mieszany
Podział faktoringu ze względu na ryzyko faktora wyodrębnia 3 rodzaje usługi, a mianowicie:
- faktoring pełny (bez regresu),
- faktoring niepełny (z regresem),
- faktoring mieszany.
W faktoringu pełnym ryzyko niewypłacalności kontrahenta, którego wierzytelność jest objęta umową zostaje przejęte przez faktora. Wzięcie ryzyka na siebie nie jest bezinteresowne, a sam faktor najpierw ocenia jego poziom oraz dokonuje wglądu w majątek dłużnika. Dodatkowo umowa najczęściej jest zabezpieczona ubezpieczeniem.
Faktoring bez regresu poleca się przedsiębiorstwom, które dokonują licznych transakcji z nieznanymi kontrahentami, w związku z czym obawiają się, że mogą u nich wystąpić problemy z płatnościami. Dzięki umowie faktoringu pozbywają się ryzyka nieotrzymania należności, co ogranicza ryzyko zaburzeń płynności finansowej.
Całkowite przejęcie ryzyka na faktora przyczynia się do tego, że faktoring pełny jest najdroższy ze wszystkich rodzajów tej usługi. Firma faktoringowa dolicza sobie ryzyko do cenę usługi, zakładając, że w przyszłości może mieć problem z odzyskaniem należności. Zawarcie umowy faktoringu pełnego wymaga przedstawienie dokumentów dotyczących zarówno własnej przedsiębiorstwa, jak i kontrahenta, który uczestniczył w transakcji. To na ich podstawie faktor dokonuje oceny aktualnej sytuacji finansowej dłużnika oraz poziomu przejmowanego ryzyka, co pozwala mu wyliczyć koszt usługi faktoringu.
Faktoring niepełny to usługa, która polega na tym, że faktor wykupuje wierzytelność od klienta, nie przejmując od niego ryzyka wynikającego z niewypłacalności kontrahenta. Taki rodzaj umowy nazywany jest także faktoringiem z regresem, ponieważ polega na tym, że w przypadku niewypłacalności wierzyciela faktorant zobowiązany jest do oddania zapłaty za wierzytelność, która tym samym wraca do niego i w dalszych krokach musi ją samodzielnie egzekwować.
Faktoring z regresem kierowany jest do przedsiębiorców, którzy dobrze znają swoich partnerów biznesowych, a co za tym idzie mają pewność, że przysługująca należność zostanie spłacona w określonym wcześniej czasie. Korzystają oni jednak z faktoringu, by szybciej otrzymać zapłatę, zdając sobie jednocześnie sprawę z faktu, że ryzyko nadal pozostaje po ich stronie, co sprawia, że muszą się też liczyć z tym, że może nastąpić obowiązek zwrotu pieniędzy faktorowi. Z tego względu faktoring niepełny jest z reguły tańszy niż jego pełny odpowiednik.
Mechanizm działania faktoringu mieszanego stanowi połączenie cech faktoringu z regresem i bez regresu. Istnieje w nim możliwość przejęcia przez faktora ryzyka niewypłacalności, ale jedynie do pewnej wysokości należności. Po jej przekroczeniu odpowiedzialność pozostaje po stronie klienta, czyli faktoranta. W praktyce oznacza to, że w ramach ustalonego w ramach umowy limitu obowiązuje faktoring bez regresu, a powyżej tego limitu występuje już faktoring z regresem.
Szczególnym rodzajem faktoringu jest faktoring odwrotny, który dedykowany jest firmom dokonującym płatności za zakupione towary, czy usługi. Rozwiązanie umożliwia wydłużenie terminu zapłaty zobowiązań należnych kontrahentom. Mechanizm działania polega na zawarciu umowy faktoringowej, w ramach której faktor spłaca wierzycielowi należność wynikającą z faktury, wcielając się jednocześnie w jego rolę. Takie działanie sprawia, że pierwotny wierzyciel szybciej uzyskuje oczekiwaną należność, a firma reguluje ją na poczet faktora w wyznaczonym, o wiele dłuższym terminie.
Skorzystanie z usługi faktoringu odwrotnego pozwala przedsiębiorstwu uzyskać przewagę w negocjacjach biznesowych, zyskujac tym samym korzystniejsze warunki umów, czy dodatkowe rabaty cenowe ze względu na błyskawiczne uregulowanie należności.
Kiedy warto skorzystać z faktoringu?
Z faktoringu warto skorzystać w sytuacji, gdy nie możemy sobie pozwolić na długie oczekiwanie na pieniądze. Wiele firm ma problemy z terminowym regulowaniem swoich zobowiązań, co sprawia, że inne nie otrzymują nie otrzymują zapłaty za sprzedany towar, czy świadczone usługi. Negatywnie wpływa to na bieżącą płynność finansową, ponieważ nie otrzymują pieniędzy od dłużnika, sami się nim stajemy, nie mając z czego zapłacić swoim kontrahentom.
Zalety i wady faktoringu
Faktoring swoją popularność zawdzięcza korzyściom, które coraz bardziej doceniają przedsiębiorcy. Dzięki niemu otrzymują oni natychmiastowy dostęp do gotówki, co likwiduje zatory płatnicze i korzystnie wpływa na płynność finansową firmy. Z faktoringu może skorzystać każda firma, niezależnie od wielkości, czy rodzaju działalności. Usługa może być alternatywą dla kredytu firmowego, co jest korzystne dla przedsiębiorstw, które nie posiadają zdolności kredytowej. Firmy faktoringowe jej nie badają, nie wymagają zabezpieczeń, gwarantując tym samym szybki dostęp do pieniędzy. Istotną zaletą faktoringu jest również fakt, że skorzystanie z tej usługi potrafi zdyscyplinować kontrahenta do terminowych spłat.
Faktoring na tle innych źródeł finansowania przedsiębiorstwa
Faktoring wraz z kredytem bankowym oraz leasingiem stanowi najpopularniejsze obecnie źródło finansowania inwestycji. Jak wygląda na ich tle?
Rozwijające się przedsiębiorstwo, które korzysta z leasingu powinno również zastanowić się nad skorzystaniem z usługi faktoringu, która może finansować jej bieżącą działalność. Faktoring i leasing może się również spotkać w sytuacji, w której firma ma problemy z płynnością finansową, a co za tym idzie regulowaniem rat leasingowych. Skorzystanie w takiej sytuacji z faktoringu, umożliwia bezpośrednie przelewanie środków od faktora do firmy leasingowej. Taka transakcja zawsze odbywa się w ramach trójstronnego porozumienia między przedsiębiorcą, faktorem oraz firmą leasingową/bankiem.
Porównując faktoring z kredytem bankowym najważniejsza różnica, którą zauważamy to fakt, iż korzystając z kredytu dysponujemy pieniędzmi banku, które należy zwrócić wraz z odsetkami, prowizją itp. W przypadku faktoringu szybciej uzyskujemy nasze należne środki, które są jednak pomniejszone o koszt tej usługi. Śmiało można stwierdzić, że w większości przypadków jest to tańsze rozwiązanie. Dodatkowo faktoring nie obciąża zdolności kredytowej, co sprawia, że firma ma możliwość wzięcia kredytu w przyszłości lub na inny cel.
Finansowanie działalności poprzez faktoring przynosi firmie korzyści zarówno w okresie kryzysu, kiedy pomaga zabezpieczyć płynność, jak i rozwoju, kiedy to szybciej otrzymane środki można przeznaczyć na inwestycje. Często występują sytuację, że firma nie reguluje swoich zobowiązań, ponieważ sama czeka na pieniądze od swoich dłużników. Skorzystanie z faktoringu eliminuje tego typu zatory płatnicze, co ma pozytywny wpływ dla całej gospodarki.
- Faktoring to usługa, w której faktor wykupuje wierzytelność od klienta, co pozwala mu na poprawę płynności finansowej i przeniesienie ryzyka niewypłacalności na faktora.
- W umowie faktoringowej występują dwie strony: faktor i faktorant, a faktor w zależności od rodzaju faktoringu może przyjąć na siebie ryzyko nieterminowej spłaty należności lub przejąć tylko same wierzytelności.
- Początki faktoringu można doszukiwać się nawet w starożytności, jednak w Polsce usługa ta zaczęła być dostępna dopiero po 1989 roku, kiedy rozpoczęła się transformacja gospodarcza.
- Ze względu na ryzyko faktora można wyróżnić trzy rodzaje faktoringu: pełny, niepełny (z regresem) i mieszany, a najczęściej z usługi korzystają małe i średnie przedsiębiorstwa.
