Spis treści
Praca w soboty to w wielu przedsiębiorstwach standard, który jest regulowany zapisami samej umowy czy klauzuli oraz wpisany w rozliczenie czasu pracy. Najczęściej dotyczy to branż takich jak gastronomia, turystyka, handel detaliczny oraz usługi, jednak zasadniczo niemalże każdy rodzaj zawodu może spodziewać się nagłej potrzeby zjawienia się w pracy również w sobotę. Nie wszyscy zdają sobie sprawę z tego, że wykonywanie obowiązków pracowniczych w dzień wolny podlega regulacjom zapisów Kodeksu Pracy. Znający je pracownik wie, czego może się spodziewać oraz jakie są jego prawne przywileje i obowiązki w przypadku zlecenia wykonania określonej pracy w sobotę.
Praca w soboty
Podstawowym pytaniem jest określenie, kiedy pracodawca może żądać od zatrudnionego pracy w sobotę? Nawet jeśli pracujesz tylko w dni robocze, nie możesz wykluczyć sytuacji, w której zostaniesz zobligowany do wykonania zadań w weekend. Co mówią na ten temat przepisy?
Praca w sobotę jest dopuszczalna i mimo że przełożony nie może zmusić zatrudnionego do pracy w sobotę, niewykonanie uzasadnionego polecenia może skutkować negatywnymi konsekwencjami – takimi jak upomnienie, nagana, a nawet zwolnienie dyscyplinarne. Z drugiej strony, pracownik, który jest w stanie wykazać niesłuszne powołanie do pracy w sobotę, powinien odmówić wykonywania jakiejkolwiek pracy czy zadania na rzecz zlecającego. Taki scenariusz jest możliwy, jeśli przekazane zadanie wychodzi poza zakres pełnionych regularnie obowiązków, stan zdrowia nie pozwala na przyjęcie dodatkowego zlecenia lub pracownik poinformował przełożonego o swojej specyficznej sytuacji życiowej – wychowywanie chorego dziecka, uciążliwe dojazdy z innego regionu lub nauka w trybie zaocznym.
Praca w sobotę staje się obowiązkiem pracownika, jeśli pracodawca uargumentuje wystąpienie szczególnych potrzeb z perspektywy całego przedsiębiorstwa. Wspomniane, szczególne sytuacje są zasadne tylko wtedy, gdy występują nagle i nie zostały w żaden sposób ujęte we wcześniejszym planie pracy oraz jeśli pracodawca poprze je prawdziwym i konkretnym wyjaśnieniem.
Lekarz Stomatolog (różne specjalności) - Kraków
Centrum Stomatologii Medicover
- Kraków
Obsługa stoiska Ryby/Karp- Kalisz Ul. Poznańska
Golden Serwis Sp. z o. o.
- 29-30 zł brutto / h
- Kalisz
Specjalista ds. Sprzedaży
Agencja Zatrudnienia HR SIGMA
- Cieszyn
Kucharz / Kucharka
Agencja Zatrudnienia HR SIGMA
- Bielsko-Biała
Specjalista ds. obsługi klienta
APILO Sp. z o.o.
- Bielsko-Biała
Wynagrodzenie za pracę w sobotę
W większości przypadków pracownik nie ma możliwości odmowy, a nadgodziny w sobotę i praca w dni wolne stają się częstym rozwiązaniem bieżących zagadnień firmowych. W takich sytuacjach pracownicy muszą wiedzieć, na jaką rekompensatę z tytułu pracy w sobotę mogą liczyć. Sobotniemu pracownikowi udziela się dnia wolnego, we wskazanym przez niego terminie. W sytuacji, gdy pracodawca nie przewiduje takiej możliwości, zatrudnionemu przysługuje dodatek do wynagrodzenia, który ustala się na 50 proc. stawki godzinowej za pracę w sobotę oraz 100 proc. za każdą dodatkową nadgodzinę w takim dniu(jeśli obowiązuje ośmiogodzinny system dobowy).
Bardzo ważna jest umiejętność rozróżnienia zasadności traktowania pracy weekendowej jako pracy nadprogramowej. Jeśli stosunek pracy opiera się na innym systemie organizacji pracy niż tradycyjny, pięciodniowy cykl, zatrudniony nie ma prawa ubiegać się o dodatek do wynagrodzenia. Praca w soboty jest dopuszczalną i powszechną praktyką, stosowaną przez coraz większe grono pracodawców, tym bardziej warto zorientować się, które obszary rynku skłaniają się mocniej ku pracy dorywczej, tymczasowej czy weekendowej, a które mniej. Czy zgodzić się na nadgodziny w sobotę? Znając podstawowe systemy administracyjne i organizacyjne w firmie, zatrudniony jest w stanie trafniej dobrać swoje postawy do konieczności wykonania nadgodzin w dzień wolny.
Autor poniższego podcastu podpowiada, jak można uniknąć nadgodzin i lepiej zorganizować wykonanie obowiązków:
Sobota w pracy a dzień wolny
Pracodawcy często rekompensują pracę w sobotę, zapewniając pracownikowi dzień wolny za sobotę. Kiedy pracodawca może wypłacić wynagrodzenie za pracę w sobotę zamiast udzielenia dnia wolnego? Wspomniany wcześniej dodatek do wynagrodzenia za pracę w sobotę pracodawca może wypłacić dopiero wówczas, gdy nie jest w stanie udzielić pracownikowi dnia wolnego. Należy przez to rozumieć, że przełożony nie ma przywileju wyboru ścieżki rekompensowania pracownikowi konieczności pracy w weekend. W pierwszej kolejności musi postarać się zapewnić mu dzień wolny – dopiero wtedy, gdy jest to niemożliwe z punktu widzenia organizacyjnego, w grę wchodzi powetowanie finansowe.
Nadgodziny w sobotę – jak liczyć?
Ważną kwestią w rozliczeniu należnego czasu wolnego, jest fakt, że dzień wolny za sobotę należy się pracownikowi za samą konieczność pracy w ten dzień, bez względu na to, ile dokładnie ona trwała. Przykładowo, nie ma znaczenia czy zatrudniony został zobowiązany do świadczenia pracy przez godzinę czy 10 godzin – zawsze ma prawo otrzymać wolne za sobotę. Ma to swoje uzasadnienie w przepisowym rozliczeniu dni wolnych, których liczba w ciągu okresu rozliczeniowego wynosi dla większości osób aktywnych zawodowo tyle samo i jest surowo egzekwowana przez odpowiednie organy inspekcyjne. Pracodawca musi zapewnić wolne za sobotę, ponieważ pracownikowi należy dzień wolny za godziny nadliczbowe w sobotę. Rozwiązaniem jest wypłacenie ekwiwalentu pieniężnego; w przeciwnym razie pracodawca może spodziewać się dotkliwych sankcji. Konsekwencją jawnego ignorowania podstawowych praw pracowniczych dotyczących czasu wolnego są reprymendy, kary grzywny oraz utrata wizerunku profesjonalnego i odpowiedzialnego przedsiębiorcy.
Dzień wolny za święto w sobotę nie dotyczy jednak nauczycieli. Jeśli nauczyciel pracował w tym dniu, przysługuje mu 100% stawki godzinowej jako wynagrodzenie za nadgodziny w sobotę.
Kodeks pracy – praca w sobotę
Bez względu na obowiązujący pracownika system pracy i okres rozliczeniowy, art. 130 kodeksu pracy jasno wskazuje, że każde święto przypadające w innym dniu tygodnia niż niedziela, automatycznie obniża całościowy wymiar czasu pracy w okresie rozliczeniowym o 8 godzin. Tym samym, za święto przypadające w sobotę, pracownikowi przysługuje dodatkowy dzień wolny w wybranym przez pracodawcę terminie. Przykładowo w 2018 roku tylko jedno święto przypada na sobotę, natomiast aż trzy na niedzielę – zgodnie z przepisami wszystkim pracującym zwróconych zostanie zaledwie 8 godzin pracy w postaci dnia wolnego.
Jak widać, wynagrodzenie za pracę w sobotę oraz wynagrodzenie za nadgodziny w sobotę może przyjąć dwie formy, przy czym każda z nich powinna być znana zarówno pracodawcom, jak i samym zatrudnionym. Znajomość przepisów kodeksu pracy w kwestii pracy w sobotę lub sobotnie święto pozwoli uniknąć nadużyć i nieporozumień na linii pracownik-przełożony oraz znacznie podwyższy efektywność współpracy, nawet w rzeczony dzień wolny.
To może Cię również zainteresować
