Urząd Pracy, ZUS, PIP i Urząd Skarbowy

Konkubinat - jakie konsekwencje prawne i podatkowe za sobą niesie?

7 marca 2022

5 z 5

Ocena: 5 z 5 | 7 głosów

7 głosów

0 komentarzy
Konkubinat - jakie konsekwencje prawne i podatkowe za sobą niesie?
W naszym kraju z roku na rok rośnie liczba osób, które prowadzą wspólne życie, ale nie zawierają związku małżeńskiego. Szacuje się, że sytuacja taka dotyczy nawet kilku milionów naszych rodaków, a współczynnik ten stale się powiększa. W polskim systemie prawnym nie znajdziemy jednak instytucji konkubinatu. Nie oznacza to bynajmniej, że pojęcie to nie znajduje odbicia w rzeczywistości. O czym dokładnie mowa?

Zobacz także artykuł: Rozdzielność majątkowa - na czym polega, co daje, jakie niesie skutki. Wady i zalety rozdzielności majątkowej w małżeństwie. 

Konkubinat – jakie konsekwencje prawne i podatkowe za sobą niesie?

Zgodnie z polskim prawem małżeństwo to sformalizowany związek pomiędzy kobietą i mężczyzną, który pociąga za sobą szereg skutków. Wśród nich można wymienić przede wszystkim wspólność majątkową, możliwość zastosowania ulg podatkowych z tego tytułu (tj. przy rozliczeniu PIT z małżonkiem) i wiele innych. Co jednak w przypadku, gdy para nie zawiązała związku małżeńskiego? Jak kształtuje się wówczas sytuacja prawna? Sprawdźmy to! 

Czym jest konkubinat?

Zanim przejdziemy do konkretów, warto dokładnie wyjaśnić, czym w istocie jest konkubinat? Najprościej rzecz ujmując, to nic innego, jak nieformalny związek dwóch osób, na który składa się duchowa, fizyczna oraz ekonomiczna więź pomiędzy partnerami. Mamy więc tutaj do czynienia z relacją niezwykle podobną do związku małżeńskiego, z tą różnicą, że nie jest ona sformalizowane. Konkubinatu nie można mylić m.in. ze związkiem partnerskim, ponieważ są to dwa odrębne pojęcia. O konkubinacie można mówić przede wszystkim wtedy, gdy istnieje wola obu stron do utrzymania takiego związku przez bliżej nieokreślony okres. 

Jak konkubinat wpływa na kwestie podatkowe?

Konkubinat a podatki? Wydawać by się mogło, że wspólne gospodarstwo domowe z partnerem pociąga za sobą skutki podatkowe. Tymczasem, z racji tego, że polski prawodawca nie ustanowił instytucji konkubinatu, osoby pozostające w związku tworzą na gruncie prawa podatkowego odrębne podmioty. Nie mają więc oni możliwości złożenia wspólnego zeznania podatkowego, łącznego rozliczenia uzyskanych w pojedynkę dochodów oraz skorzystania z wielu udogodnień, które przysługują wyłącznie małżeństwom. Co więcej, konkubinat nie uprawnia do preferencji podatkowych rodziców, którzy samotnie wychowują dzieci. 

Video

Szukasz pracy?

Wytapiacz - Odlewnik

Extral Sp. z o.o.

  • Rybnik
Dodana

Obsługa klienta- lada mięsna Dobrzyniewo Duże

Golden Serwis Sp. z o. o.

  • 28-28 zł brutto / h
  • Dobrzyniewo Duże
Dodana

Kasjer/Sprzedawca Dobrzyniewo Duże

Golden Serwis Sp. z o. o.

  • 28-28 zł brutto / h
  • Dobrzyniewo Duże
Dodana

Samodzielna Księgowa / Księgowy

SOLID PARTNER KSIĘGOWOŚĆ sp. z o.o.

  • Zabrze
Dodana

Pracownik sklepu-kawiarni ->zlecenie->Pestka

Randstad Polska Sp. z o.o.

  • Poznań
Dodana

Czy w konkubinacie dziedziczenie spadku jest możliwe?

Wiele osób zastanawia się, czy w przypadku konkubinatu możemy mówić o dziedziczeniu majątku po zmarłym partnerze lub partnerce. Chodzi również o wszelkie świadczenia takie jak choćby dziedziczenie emerytury i prawa do renty rodzinnej. Jak się okazuje, nie jest to możliwe na zasadach ogólnych, a więc w trybie dziedziczenia ustawowego. Nie oznacza to jednak, że dziedziczenie po konkubencie nie jest możliwe, ale zachodzi tylko wtedy, gdy zostawił on testament lub otrzyma się tzw. zapis windykacyjny. Należy przy tym zaznaczyć, że jeśli zmarła osoba miała spadkobierców ustawowych, konieczne będzie wypłacenie im zachowku. 

Konkubinat, a sprawy urzędowe i sądowe

Konkubinat nie umożliwia żadnej ze stron na reprezentowanie drugiej z mocy prawa w jakichkolwiek sprawach urzędowych. Osoby pozostające w konkubinacie nie otrzymają ponadto informacji medycznych dotyczących partnerki bądź partnera. Tego typu sytuacje mogą zdarzyć się dosłownie na każdej płaszczyźnie. Jednym z wyjątków jeśli chodzi o postępowania przed wymiarem sprawiedliwości, konkubent lub konkubina mogą odmówić zeznawania w sprawie drugiej strony, ponieważ pozostają z nią w bliskich relacjach.

Plusy i minusy pozostania w konkubinacie

Konkubinat ma swoje zalety, jak i wady, które urzeczywistniają się w wielu obszarach. Wiele oczywiście zależy od indywidualnej sytuacji, ale nie ma co kryć, że jednym z największych minusów jest właśnie brak uregulowania prawnego konkubinatu, a co za tym idzie - ograniczenie możliwości dziedziczenia, posiadania wspólnego majątku, obowiązku alimentacyjnego itp. Wśród plusów można z kolei wymienić o wiele mniejszy zakres formalności niż w małżeństwie. W momencie rozstania na przykład, konkubenci nie muszą brać rozwodu ani dokonywać podziału majątku. W przypadku konkubinatu nie ma także obowiązku dzielenia się wydatkami, nie powstają również więzi powinowactwa z rodziną partnera czy partnerki. 

Video

W jaki sposób można zalegalizować konkubinat?

Jak zalegalizować konkubinat i czy to w ogóle możliwe? To pytanie pada niezwykle często i warto dokładnie wyjaśnić tę kwestię. Obecnie w polskim prawie nie ma możliwości zalegalizowania tego typu związku. Nie ma więc żadnej instytucji, która rejestrowałaby konkubinaty, choć istnieją kraje w Europie (np. Holandia, Francja czy Szwecja), w których jest to już normą. W wymienionych państwach odbywa się to zazwyczaj na podstawie wspólnego pisemnego oświadczenia obu stron, które jest traktowane jako swoista umowa cywilna. Na ten moment rejestracja związku w Polsce nie miałaby sensu, ponieważ koniec końców i tak fakt ten nie wywarłby skutków prawnych. 

W jaki sposób wykazać, że ktoś pozostaje w konkubinacie?

Konkubinat jak udowodnić i czy jest to konieczne? To kolejne z często zadawanych pytań, a odpowiedź wynika nieco z poprzedniego zagadnienia. Konkubinat sam w sobie nie jest konstrukcją prawną, lecz faktyczną. Aby można było mówić o takim związku muszą wystąpić pewne przesłanki. Zaliczamy do nich przede wszystkim odmienność płci partnerów, wspólnotę ekonomiczną pomiędzy nimi, stabilność związku oraz aspekty fizyczne. Wiele tych obszarów pozostaje jednak w sferze czysto umownej, a wszelkie dowody na istnienie konkubinatu są sprawą drugorzędną.

Podsumowanie:
  • Konkubinat to nieformalny związek dwóch osób, który nie pociąga za sobą takich konsekwencji prawnych jak małżeństwo, m.in. brak wspólnoty majątkowej oraz preferencji podatkowych.
  • Dziedziczenie majątku po zmarłym konkubencie jest możliwe tylko w przypadku, gdy zostawił on testament lub otrzyma się zapis windykacyjny.
  • Konkubinat nie daje możliwości reprezentowania drugiej strony w sprawach urzędowych, a także nie uprawnia do uzyskania informacji medycznych dotyczących partnera.
  • W Polsce nie ma możliwości zalegalizowania konkubinatu, a udowodnienie faktu pozostawania w takim związku opiera się na relacjach osobistych.

Najczęściej zadawane pytania

Konkubinat - co to takiego?

Konkubinat to niesformalizowany związek pomiędzy dwiema osobami, które łączy wspólnota duchowa, ekonomiczna oraz fizyczna. Pojęcie to nie jest uregulowane w polskim ustawodawstwie, dlatego tego rodzaju relacja nie pociąga za sobą skutków prawnych. 

Jak konkubinat wpływa na kwestie podatkowe

Każda z osób żyjących w konkubinacie odpowiada indywidualnie na podstawie przepisów prawa podatkowego. Nie przysługują im żadne uprawnienia oraz ulgi, które są adresowane m.in. do związków małżeńskich. 

Autor

Artykuł został opracowany i zmodyfikowany przez kilku autorów. Poniżej podajemy dane redaktora lub autora, który dokonał ostatniej modyfikacji.

Ewa Sztuczka-Mazur

Social Media Manager

Social Media Manager w branży HR, autorka tekstów, copywriterka, specjalistka Facebook ADS, wokalistka i pszczelarka.
Obecnie w Aplikuj.pl odpowiedzialna głównie za treści z obszaru miękkiego HR oraz prawa pracy.

Komentarze

Nikt jeszcze nie dodał komentarza do tego artykułu.

Dodaj komentarz

Wszystkie pola muszą być prawidłowo wypełnione

Komentarz został dodany

Redakcja Aplikuj.pl zastrzega sobie prawo usuwania komentarzy obraźliwych dla innych osób lub zawierających wulgarne słowa, adresy www oraz adesy e-mail i numery telefonów.