Spis treści
Książeczka sanepidowska – po co?
Książeczka do celów sanitarno-epidemiologicznych, zwana potocznie książeczką sanepidowską, ze względu na organ wydający, to podstawowy dokument uprawniający do pracy w gastronomii oraz handlu. Osoby, które ją otrzymają, mogą być pewne, że nie są nosicielami m.in. pałeczek Salmonella i Shigella, pałeczek duru brzusznego i duru rzekomego A, B, C i mogą świadczyć usługi na rzecz pracy z żywnością oraz wodą.
Po co pracownikom jest książeczka sanepidowska? Dzięki badaniu można także wykryć obecność prątków gruźlicy lub innych niepożądanych czynników chorobotwórczych. Ponadto książeczka sanitarno-epidemiologiczna jest wymagana przy stanowiskach opierających się na kontakcie z dużą liczbą ludzi oraz dziećmi do 6. roku życia. Jej podstawową rolą jest zapewnienie szeroko pojętej ochrony pracowników oraz odbiorców usług czy towarów i stworzenie wysokiego standardu bezpiecznych kontaktów.
Kto musi mieć książeczkę sanepidowską?
Zasadniczo książeczka do celów sanitarno-epidemiologicznych może przydać się każdemu. Nawet jeśli nie pracujemy w branżach wymagających dokumentu, to nie możemy tego wykluczyć w przyszłości, warto więc wiedzieć, kto musi mieć książeczkę sanepidowską. Handel i gastronomia to podstawowe segmenty rynku pracy, dlatego warto zapoznać się z ogólnymi wymogami w tej kwestii. Bez wątpienia o książeczce sanepidowskiej powinny pamiętać osoby, które planują zatrudnienie tymczasowe. Osoby poszukujące sezonowego zatrudnienia doskonale wiedzą, że najłatwiej znaleźć pracę w gastronomii i handlu. To właśnie w tych branżach latem jest potrzebnych najwięcej pracowników sezonowych. By jednak otrzymać posadę, niezbędne jest posiadanie książeczki sanitarno-epidemiologicznej. Pracownicy sezonowi to głównie studenci, uczniowie szkół średnich i osoby, które w ciągu roku kalendarzowego nie mogły znaleźć stałego zatrudnienia. Ze względu na młodocianych pracowników, wyrobienie książeczki sanepidowskiej jest możliwe już po ukończeniu 16 lat.
Specjalista ds. industrializacji
SEWS-CABIND POLAND
- Żywiec
Młodszy Specjalista/Specjalista ds. MICE (k/m)
Coral Travel Poland
- Warszawa
Fizjoterapeutka / Fizjoterapeuta domowy
Integra Medica
- praca regionalna
Serwisant/Konserwator- Złota rączka - Mszana Dolna
Pracownicy Budowlani Sp. z o.o.
- Mszana Dolna
Technolog oczyszczania ścieków
Zakład Gospodarki Odpadami S.A. w Bielsku-Białej
- Bielsko-Biała
Warto również podkreślić, że osoby poszukujące zatrudnienia w gastronomii czy handlu powinny posiadać książeczkę sanitarno-epidemiologicznej niezależnie od tego, na podstawie jakiej umowy zostaną zatrudnione. W praktyce oznacza to, że taki dokument muszą mieć zarówno osoby podpisujące z pracodawcą umowę o pracę, jak i te, które wykonywać zadania będą na podstawie umowy cywilnoprawnej.
Kto musi mieć książeczkę sanepidowską?
- Kucharz lub pomoc kuchenna
- Pracownik zakładu produkcyjnego
- Sprzedawca artykułów spożywczych
- Kelner, barman lub barista
- Pracownik szpitala
- Pracownicy zatrudnieni w miejscach, w których może przebywać spora liczba osób
Jak wyrobić książeczkę sanepidowską?
Konieczność posiadania dokumentu z sanepidu określa ustawa o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób z 2008 roku. Co prawda ściśle rzecz ujmują, książeczka do celów sanitarno-epidemiologicznych już nie obowiązuje. Została zastąpiona orzeczeniem lekarskim do celów sanitarno-epidemiologicznych, które jednak w dalszym ciągu przyjmuje postać książeczki, po części z przyzwyczajenia przemysłu medycznego, a po części z wiążącej się z tym wygody.
Tylko jak wyrobić książeczkę sanepidowską? Osoba ubiegająca się o otrzymanie książeczki, musi udać się do stacji Państwowej Inspekcji Sanitarnej, czyli sanepidu. Wizyta odbywa się w ciągu trzech kolejnych dni, podczas której zostawia się próbki materiału badawczego. Na podstawie analizy instytut wydaje beneficjentowi wyniki. Kolejnym krokiem jest wizyta u lekarza medycyny pracy, który na podstawie wywiadu, otrzymanych wyników lub przeprowadzeniu badań sanepidowskich do książeczki dodatkowo wydaje orzeczenie lekarskie do celów sanitarno-epidemiologicznych o braku przeciwskazań do wykonywania pracy. W przypadku, gdy badania sanepidowskie wykażą nieprawidłowości, lekarz niezwłocznie informuje o tym pacjenta i wydaje mu orzeczenie o czasowym lub trwałym przeciwskazaniu do wykonywania pracy. W takiej sytuacji zatrudnienie w branży kontaktu z żywnością lub wodą jest absolutnie zabronione.
Ile kosztuje wyrobienie książeczki sanepidowskiej?
Gdy mowa o konieczności wyrobienia książeczki sanitarno-epidemiologicznej, pojawia się pytanie o wydatki na badania sanepidowskie. Czy te musi ponosić pracownik, czy może pracodawca powinien partycypować w kosztach? Sporo tu wątpliwości, bo większość pracodawców jasno określa w publikowanych ogłoszeniach, kogo poszukuje. Chociaż według prawa to właśnie pracodawca, czyli zleceniodawca powinien zapewnić zatrudnionemu wyrobienie książeczki sanepidowskiej, to w praktyce nikt nie może zmusić firmy, by przyjęła do pracy osobę, która nie będzie mogła wykonywać pracy przez kilka tygodni.
Większość pracowników zatem wyjmuje pieniądze z portfela i wykonuje niezbędne badania sanepidowskie na własny koszt. Jeśli decydujesz się tak zrobić, warto wiedzieć, że cena wyrobienia książeczki sanepidu nie jest bardzo duża – oscyluje w granicy 200 zł i jest inwestycją w przyszłość. Posiadając książeczkę sanitarno-epidemiologiczną z pewnością łatwiej znaleźć zatrudnienie na wielu stanowiskach, warto więc wybrać się na badania sanepidowskie.
Ile trwa wyrobienie książeczki sanepidowskiej?
By wyrobić książeczkę sanitarno-epidemiologiczną nie trzeba wypełniać wielu dokumentów, choć procedura wiąże się z pewnymi niedogodnościami i jest czasochłonna. Osoba zainteresowana musi pamiętać o tym, by przez kilka dni pod rząd (najczęściej trzy) dostarczać do laboratorium Państwowej Inspekcji Sanitarnej próbki. Istnieje sposób na zaoszczędzenie pewnej ilości czasu. Wystarczy zadzwonić do sanepidu i zapytać, w jakie dni można dostarczać próbki oraz czy dozwolone jest użycie własnych, sterylnych pojemników, zakupionych w aptece. Jeśli stacja wyrazi zgodę, oszczędzasz jeden dzień wizyty. Jest to usprawnienie, zwłaszcza ze względu na fakt, że badanie dostarczonych próbek może zająć sporo czasu. Wpływ na to ma nie tylko wielkość miasta, ale przede wszystkim sezon.
Warto mieć to na uwadze przy poszukiwaniu pracy. Obliczając czas trwania procedury oraz rekrutacji na dane stanowisko, można przyjąć, że wyrobienie książeczki sanepidowskiej zajmie od 3 do 4 tygodni. Jeżeli zatem myślisz o pracy sezonowej w gastronomii lub handlu, to ostatni moment na to, by zainteresować się wyrobieniem książeczki sanitarno-epidemiologicznej.
Książeczka sanepidowska – ważność
Zasadniczo książeczka do celów sanitarno-epidemiologicznych jest dożywotnia, pracownik wyrabia taki dokument tylko raz w życiu. W praktyce oznacza to, że zmieniając miejsce zatrudnienia, nie jest konieczne ponowne wykonanie wszystkich badań, choć do lekarza i tak trzeba się udać – niezbędne będzie jednak wykonanie tylko podstawowych badań. Oznacza to, że osoby, które zdecydują się na samodzielne sfinansowanie książeczki sanitarno-epidemiologicznej, nie muszą martwić się o kolejne koszty. To dobra wiadomość zwłaszcza dla tych, którzy myśleli, że przyda im się ona wyłącznie do pracy sezonowej.
Na czym polega więc określenie ważności przeciwwskazań co wykonywania pracy? O tym decyduje wyłącznie lekarz wydający orzeczenie lekarskie do celów sanitarno-epidemiologicznych. Na podstawie wyników, profilu posady i zakresu obowiązków, a przede wszystkim wywiadu z pracownikiem, lekarz decyduje, na jaki okres ważności wyda orzeczenie lekarskie do celów sanitarno-epidemiologicznych. Po upływie wskazanego terminu pracownik znów musi udać się do lekarza medycyny pracy i powtórzyć procedurę z opłatą tylko za badanie.
Jak widać, książeczka sanepidu to przydatne narzędzie dla wszystkich osób aktywnych zawodowo, nawet jeśli obecnie nie pracują w branży z takim wymogiem. Niemniej jednak jej wyrobienie to jednorazowy koszt, dlatego zastanów się, czy nie warto zaopatrzyć się w nią już teraz, a w razie potrzeby w przyszłości mieć ją dostępną od ręki.
