Spis treści
Czym jest ryzyko zawodowe?
Najprościej mówiąc, to prawdopodobieństwo wystąpienia pewnych niepożądanych zdarzeń, które są związane z wykonywaniem przez pracownika służbowych zadań i które jednocześnie mogą spowodować straty. Gdy mowa o ujemnych konsekwencjach, to trzeba wskazać, że wiążą się one najczęściej z wystąpieniem u osób zatrudnionych w zakładzie pracy niekorzystnych skutków zdrowotnych. Są one przy tym następstwem zagrożeń zawodowych lub niewłaściwego sposobu wykonywania zadań służbowych. Z tego też względu tak duży nacisk kładzie się na zapobieganie ewentualnym wypadkom, które mogą mieć miejsce na terenie zakładu pracy. Ocena ryzyka zawodowego powinna się przy tym odbywać na kilku płaszczyznach.
Ocena ryzyka zawodowego w BHP
Prawidłowa ocena ryzyka zawodowego ma kluczowe znaczenie dla bezpieczeństwa i higieny pracy (BHP). Zrozumienie, co to jest ryzyko zawodowe, pozwala na wykorzystanie odpowiednich środków profilaktycznych, zmniejszających prawdopodobieństwo wystąpienia wypadków i chorób zawodowych. W praktyce ocena ryzyka zawodowego obejmuje zidentyfikowanie potencjalnych zagrożeń na stanowisku pracy, ocenę prawdopodobieństwa wystąpienia tych zagrożeń, a następnie ocenę wpływu tych zagrożeń na zdrowie i bezpieczeństwo pracowników. Wyniki przeprowadzonej oceny powinny być dokładnie zapisane w dokumentach oceny ryzyka zawodowego, takich jak karty oceny ryzyka zawodowego.
Jak dokonać oceny ryzyka?
Z punktu widzenia pracodawcy, który jest zobowiązany dokonać oceny ryzyka zawodowego, ważne jest, w jaki sposób może on to poprawnie zrobić. Podstawowa zasada odnosi się tu do sprawdzenia, co w miejscu pracy i w jakim stopniu może zaszkodzić pracownikom. Dzięki temu możliwe jest nie tylko wskazanie niebezpieczeństw, ale również stwierdzenie, czy zastosowane środki są wystarczające do ograniczenia zagrożeń, które mogą wystąpić w zakładzie pracy.
- rozpoznać zagrożenia, które występują na każdym ze stanowisk pracy,
- sporządzić ocenę poszczególnych zagrożeń i wskazać na ewentualne konsekwencje, jakie mogą mieć miejsce (z naciskiem na te, które dotyczą zdrowia i życia pracowników),
- ocenić prawdopodobieństwo wystąpienia poszczególnych zdarzeń.
Pracownik produkcji
Agencja Zatrudnienia KS Service S.A.
- Gdańsk
Inżynier budowy
P.H.U MEGA Sp. z o.o.
- 5 000 zł brutto / mc
- Inowrocław
Pakowanie ciasta
Kirsch Services Sp. z o.o. Sp. K
- Niemcy
Technik Utrzymania Ruchu
Mars Global Services
- Niepołomice
Kierownik budowy
P.H.U MEGA Sp. z o.o.
- 9 000 zł brutto / mc
- Inowrocław
Ocena ryzyka w zakładzie pracy jest potrzebna z kilku względów. Wypadki i choroby zawodowe to nie tylko jednostkowy problem zdrowotny konkretnego pracownika, ale również taki, który może być rozpatrywany na płaszczyźnie społecznej czy ekonomicznej. Z powyższego wynika zatem, że przeprowadzenie rzetelnej oceny ryzyka zawodowego leży również w gestii podmiotu zatrudniającego pracowników.
Zagrożenia na stanowiskach
Z punktu widzenia pracodawcy pierwszym punktem powinno być określenie zagrożeń, jakie mogą wystąpić na danym stanowisku pracy. Niezbędne jest przeanalizowanie tego, jak wygląda miejsce pracy - czy powierzchnia pracy jest śliska, czy występują ostre krawędzie, czy pracownik wykonuje zadania na wysokości lub ma do czynienia z hałasem albo drganiami mechanicznymi.
Pracodawca powinien też zwrócić uwagę na to, czy w zakładzie pracy jest właściwe oświetlenie. Te i inne wymienione elementy bezpośrednio odpowiadają za bezpieczeństwo w zakładzie pracy. Biorąc je pod uwagę, możliwe jest też oszacowanie ryzyka. Podmiot zatrudniający powinien przy tym odnieść się do normy PN-N-18002. W zależności od prawdopodobieństwa wystąpienia wypadku i możliwych następstw ryzyko może być małe, średnie lub duże. O ile dwa pierwsze są dopuszczalne, o tyle duże wymaga podjęcia niezwłocznych działań.
Skuteczna metoda
Ocena ryzyka zawodowego jest praktykowana od lat. Takie podejście do bezpieczeństwa w zakładzie pracy jest stosowane we wszystkich krajach Unii Europejskiej, zaś przydatność tej metody potwierdzają długoletnie doświadczenia tych państw, które je stosują. Określając ryzyko zawodowe, możliwe jest wdrożenie działań zapobiegawczych i to zaczynając od tych zagrożeń, których prawdopodobieństwo wystąpienia jest największe. Każdy pracodawca powinien pamiętać, że w pierwszej kolejności usuwane powinny być te zagrożenia, które mogą zostać wyeliminowane całkowicie. Taki wymóg wynika również z zapisów poczynionych w Kodeksie pracy.
- ocenia i dokumentuje ryzyko zawodowe związane z wykonywaną pracą oraz stosuje niezbędne środki profilaktyczne zmniejszające ryzyko,
- informuje pracowników o ryzyku zawodowym, które wiąże się z wykonywaną pracą oraz o zasadach ochrony przed zagrożeniami.
Z punktu widzenia pracodawców istotne jest, że oceny ryzyka zawodowego mogą oni dokonać samodzielnie. W sytuacji, gdy pojawiają się wątpliwości, możliwe jest zasięgnięcie opinii specjalistów — zgłosić się można do Państwowej Inspekcji Pracy, której pracownicy (inspektorzy) chętnie służą radą.
| Element | Opis | Przykłady | Metoda oceny |
|---|---|---|---|
| Ryzyko zawodowe | Prawdopodobieństwo wystąpienia niepożądanych zdarzeń związanych z wykonywaniem zadań służbowych. | Wypadki w miejscu pracy, choroby zawodowe, niewłaściwe wykonywanie zadań służbowych. | Ankieta, obserwacja, badanie, norma PN-N-18002. |
| Ocena ryzyka | Proces rozpoznawania, ocena i zarządzanie ryzykiem zawodowym. | Rozpoznanie zagrożeń, ocena prawdopodobieństwa wystąpienia zdarzeń, identyfikacja konsekwencji. | Analiza ryzyka, matryca ryzyka. |
| Środki profilaktyczne | Działania mające na celu zmniejszenie ryzyka zawodowego. | Poprawa warunków pracy, szkolenia BHP, dostarczenie sprzętu ochronnego. | Planowanie działań profilaktycznych, monitoring, kontrola efektywności. |
| Obowiązki pracodawcy | Zobowiązania pracodawcy w odniesieniu do oceny i zarządzania ryzykiem zawodowym. | Ocena i dokumentowanie ryzyka, stosowanie środków profilaktycznych, informowanie pracowników o ryzyku i ochronie. | Kodeks pracy, normy BHP, wymagania prawa pracy |
Podsumowanie
Ocena ryzyka zawodowego to nie tylko narzędzie do poprawy bezpieczeństwa w miejscu pracy, ale także jeden z kluczowych obowiązków pracodawcy. Zarządzanie ryzykiem zawodowym zgodnie z normami oceny ryzyka zawodowego i przestrzeganie ogólnych obowiązków pracodawców w tym zakresie, takich jak informowanie pracowników o ryzyku zawodowym związanym z ich pracą i zasadach ochrony przed zagrożeniami jest fundamentalne.
Pracodawcy muszą nie tylko identyfikować i oceniać ryzyko zawodowe, ale również podjąć odpowiednie środki profilaktyczne zmniejszające to ryzyko, a także monitorować skuteczność tych działań. Pamiętaj, eliminowanie ryzyka to nie tylko obowiązek prawny, ale przede wszystkim moralny. Bezpieczeństwo pracowników powinno zawsze być na pierwszym miejscu.
To może Cię również zainteresować
