Spis treści
Według szacunków Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej liczba bezrobotnych w Polsce spadła poniżej 800 tys. Na koniec kwietnia 2024 roku stopa bezrobocia rejestrowanego wyniosła 5,1%, co oznacza, że bez pracy było 798,5 tys. osób. Tak dobrych statystyk w tym okresie roku nie odnotowano od ponad 30 lat!
Wygląda na to, że trudnych latach kryzysu związanego z pandemią Covid-19, a potem wojną na Ukrainie, sytuacja gospodarcza w Polsce zaczyna się stabilizować, co sprzyja rozwojowi firm. Przedsiębiorstwa powoli zwiększają moce produkcyjne, do tego napływ inwestycji zagranicznych i krajowych generuje nowe miejsca pracy, szczególnie w sektorach takich jak technologia, innowacje, produkcja i usługi. Jak wpływa to stopę bezrobocia i koniunkturę rynku pracy?
Liczba bezrobotnych w kwietniu na przestrzeni lat 1990-2024. Źródło: https://businessinsider.com.pl/gospodarka/bezrobocie-najnizsze-od-dekad-resort-pracy-pokazal-liczby/kww195g
Realny wzrost płac
Pracownicy mają się obecnie zdecydowanie lepiej niż kilka lat temu. Tzw. realny wzrost średniej krajowej w Polsce (2024) w lutym wyniósł rekordowe 9,85% w skali roku. To wysoki wynik, jakiego nie widziano od przynajmniej 25 lat. Jak podaje GUS w komentarzu do tych danych, jest to efekt m.in. podwyżki wynagrodzeń, wypłat premii w tym premii rocznych, nagród jubileuszowych, wypłat z tytułu przepracowanych godzin nadliczbowych, a także odpraw emerytalnych, które obok wynagrodzeń zasadniczych także zaliczane są do składników wynagrodzeń.
Tak czy inaczej, niższa inflacja oraz okres odbicia gospodarczego sprzyjają temu zjawisku, a eksperci oczekują, że płace będą wzrastały w podobnym tempie przez cały 2024 rok.
Wzrost wynagrodzeń w całej Polsce ma związek przede wszystkim z podwyższeniem przez rząd najniższej krajowej – z 3 600 zł na koniec 2023 r. do aż 4 242 zł od stycznia 2024 r.
Struktura płac w firmach uległa zaburzeniu; aby utrzymać motywację i wydajność pracowników, a przede wszystkim zatrzymać ich na stanowiskach, pracodawcy byli zmuszeni podnieść wynagrodzenie osobom zarabiającym powyżej płacy minimalnej. To z kolei, na wzór modelu domina, prowadzi do ogólnego wzrostu płac w całej gospodarce.
Rekrutacji będzie więcej – prognozy
Choć specjaliści do niedawna przewidywali, że poziom zatrudnienia będzie spadał, podobnie jak dotychczas (na przełomie 2023 i 2024 roku), wydaje się, że i tu sytuacja staje się bardziej dynamiczna. Procent pracodawców, którzy zaplanowali rekrutacje na 2024 rok jest kilka procent wyższy niż w roku ubiegłym. Gorzej, że w niektórych branżach tendencje są zgoła odmienne: dużo mówi się o kryzysie w branży technologicznej, w której, jak podaje serwis Polityka, na całym świecie w 2024 roku zdążono już zwolnić prawie 42 tysiące pracowników IT.
Niektórzy twierdzą, że to dopiero początek problemu w branży, inni określają to zjawisko chwilowym zahamowaniem (zwłaszcza, że w IT nadal rekrutuje się wielu pracowników) i oczekują pojawienia się wielu nowych miejsc pracy z związku z pracami nad innowacyjnym wykorzystaniem sztucznej inteligencji. Kto ma rację? Czas pokaże.
Pracownik fizyczny
MGsolutions MGJJ Sp. z o. o. Sp. k.
- 10 000-13 000 zł brutto / mc
- Niemcy
Młodszy Specjalista ds. Windykacji/Fakturzysta (k/m)
Coral Travel Poland
- Warszawa
Technolog oczyszczania ścieków
Zakład Gospodarki Odpadami S.A. w Bielsku-Białej
- Bielsko-Biała
Operator wózka widłowego typu reachtruck, 1 zmiana
APN Agencja Pracy
- 14-14 € brutto / h
- Holandia
Młodszy Specjalista/Specjalista ds. MICE (k/m)
Coral Travel Poland
- Warszawa
Jeśli nawet w technologii mamy doczynienia z pewnymi zawirowaniami, pozostałe branże raczej nie będą mogły narzekać. Spokojni mogą być specjaliści usług konsumpcyjnych, branży spożywczej, opieki zdrowotnej i nauk przyrodniczych. Dobry okres prognozuje się również dla branży energetycznej i usług komunalnych. Ponadto, intensywna robotyzacja i automatyzacja, która pozwoli na zoptymalizowanie działań linii przemysłowych, będzie sprzyjała tworzeniu się nowych miejsc pracy w sektorze produkcji, co z kolei wiąże się bezpośrednio z zapotrzebowaniem na pracowników sektora logistyki i spedycji.
Prognoza zatrudnienia netto w procentach dla różnych sektorów. Źródło: https://crn.pl/aktualnosci/prognoza-zatrudnienia-w-branzy-it-na-i-kw-2024-roku/
Rotacja w firmach się nie zmniejsza
Wzrost gospodarczy oraz rozwój sektora usług i nowych technologii sprzyjają pojawianiu się nowych zawodów i specjalizacji, co daje pracownikom więcej możliwości zawodowych, z drugiej jednak strony prowadzi to do większej niestabilności zatrudnienia.
Pracodawcy muszą stawić czoła wyzwaniom związanym z utrzymaniem kluczowych pracowników, ponieważ atrakcyjne oferty konkurencji oraz coraz bardziej popularne formy pracy zdalnej sprawiają, że pracownicy są bardziej skłonni do zmiany miejsca pracy. Wpływ na zwiększoną rotację pracowniczą mają również młodsze pokolenia wkraczające na rynek pracy. Tzw. zetki i alphy przywiązują dużą wagę do rozwoju osobistego i zawodowego, a karierę chcą budować w harmonii z życiem osobistym. Z tego względu częściej decydują się na poszukiwanie nowych wyzwań zawodowych.
Aż 40% pracodawców deklaruje konieczność rekrutacji związaną z rotacją pracowniczą. Źródło: Źródło: Raport płacowy 2024, Hays Poland, styczeń 2024.
Wygląda zatem na to, że rynek pracy już teraz ulega pewnemu przekształceniu na korzyść pracownika. Jakie wnioski z tych informacji może wyciągnąć pracownik?
- pracodawcy zwłaszcza teraz potrzebują lojalnych pracowników i często są gotowi o nich zawalczyć, dlatego nie bój się poprosić o podwyżkę lub benefity, jeśli marzą Ci się lepsze warunki na dotychczasowym stanowisku,
- warto się doszkalać w zakresie nowoczesnych technologii i zastosowania sztucznej inteligencji. Rewolucja związana z uczeniem maszynowym jest faktem, więc dobrze jest trzymać rękę na pulsie i zainteresować się tym tematem w kontekście pracy,
- jeśli nie masz pomysłu na siebie, lub po prostu pilnie szukasz jakiejkolwiek pracy, największe szanse zatrudnienia masz w sektorze produkcji, usług konsumpcyjnych, transporcie i logistyce oraz usługach komunikacyjnych.
W dobie webinarów i szkoleń online poszukujący pracy mogą poprawić swoje kwalifikacje nawet w domu. Ważne jest również budowanie i pielęgnowanie sieci kontaktów zawodowych (np. na platformie LinkedIn), które mogą okazać się cennym źródłem informacji o potencjalnych ofertach pracy oraz rekomendacji.
Ważne zmiany w prawach pracownika 2024
Rewolucja gospodarczo-przemysłowa związana z dynamicznym rozwojem technologicznym to jedno, spadek bezrobocia to drugie, ale zwróćmy też uwagę na modyfikacje w prawie pracy, które wchodzą w życie w 2024 roku.
Trzeba tu wymienić kilka istotnych zmian, które są ukłonem w stronę pracowników:
- Podwyższenie minimalnego wynagrodzenia – jak już wspomnieliśmy, od 1 stycznia 2024 roku minimalne wynagrodzenie wynosi 4242 zł brutto, a od 1 lipca wzrośnie do 4300 zł brutto. Wzrośnie również minimalna stawka godzinowa dla umów zlecenia: od 1 stycznia wynosi 27,70 zł, a od 1 lipca 28,10 zł.
- Zmiany w emeryturach pomostowych – od stycznia 2024 roku osoby pracujące w trudnych warunkach po 1 stycznia 1999 roku mogą ubiegać się o emeryturę pomostową na nowych zasadach.
- Ochrona pracowników szczególnie chronionych – pracownicy w wieku przedemerytalnym, kobiety w ciąży, działacze związkowi i inni pracownicy szczególnie chronieni mają dodatkową ochronę przed zwolnieniem. W przypadku sporu sądowego pracodawca jest zobowiązany kontynuować zatrudnienie pracownika do czasu prawomocnego zakończenia postępowania.
- Podwyższenie kwot wolnych od potrąceń – wraz ze wzrostem minimalnego wynagrodzenia wzrosną kwoty wolne od potrąceń z wynagrodzenia, które będą wynosiły: 3221,98 zł dla potrąceń niealimentacyjnych, 2416,49 zł dla zaliczek pieniężnych i 2899,78 zł dla kar pieniężnych.
- Nowe przepisy dotyczące pracy zdalnej – nowelizacja kodeksu pracy wprowadza nowe zasady dotyczące pracy zdalnej osób pracujących przy komputerze, obejmujące między innymi obowiązek zapewnienia odpowiednich warunków pracy oraz rekompensaty za korzystanie z własnych narzędzi do pracy zdalnej.
- Zwolnienie z kosztów sądowych – pracownicy składający pozwy związane z prawem pracy są zwolnieni z opłat sądowych, co ma na celu ułatwienie dostępu do wymiaru sprawiedliwości w przypadku sporów z pracodawcą.
- Podwyższenie odszkodowań i świadczeń – wzrost minimalnego wynagrodzenia wpłynie na podwyższenie wielu innych świadczeń, takich jak dodatek za pracę w nocy, wynagrodzenie za czas przestoju, odszkodowania za mobbing oraz odpraw pieniężnych dla zwalnianych pracowników.
Źródło: https://rspartners.pl/planowane-zmiany-w-prawie-pracy-w-2024-roku/
Te zmiany mają na celu zwiększenie ochrony praw pracowników oraz dostosowanie przepisów do współczesnych realiów rynku pracy.
Perspektywy dla rynku pracy
W 2024 roku sytuacja na polskim rynku pracy jest dynamiczna, a perspektywy na najbliższe lata są zróżnicowane w zależności od branży i regionu. W najbliższych miesiącach nastąpi stabilizacja stopy bezrobocia; Według Polskiego Instytutu Ekonomicznego po okresie dużego zapotrzebowania na prace sezonowe nadal będzie się się kształtować na poziomie około 5,2%.
Najbliższa przyszłość to też okres intensywnego wdrażania nowych technologii cyfrowych oraz sztucznej inteligencji. Firmy będą inwestować w cyberbezpieczeństwo oraz nowe centra kompetencji IT, co może przyczynić się do powstania nowych miejsc pracy w tym sektorze. Znów wzrośnie zapotrzebowanie na specjalistów IT, pojawią się też nowe wakaty na stanowiskach związanych stricte z AI. Jednakże, jak podkreślają eksperci, dla osób rozpoczynających karierę w IT próg wejścia pozostanie wysoki.
Źródło: https://pl.linkedin.com/posts/epol-it_prognozy-it-activity-7152564675312787456-xXGX
W kontekście kolejnych lat warto też wspomnieć o planowanych inwestycjach w Małopolsce i Wielkopolsce, takich jak rozbudowa linii produkcyjnych i centrów usług, które przyczynią się do wzrostu zatrudnienia w tych regionach.
Zmieniają się przepisy dotyczące pracy zdalnej oraz dodatkowych urlopów, co umożliwi większą elastyczność i sukcesywne godzenie obowiązków zawodowych z rodzinnymi. To może przyciągnąć pracowników poszukujących lepszych warunków pracy. Z drugiej strony, eksperci prognozują narastanie zjawisk tzw. Quiet Quitting i Quiet Cutting. Te tendencje mogą wpływać na morale i motywację pracowników, co jest szczególnym wyzwaniem dla pracodawców.
Quiet Cutting to strategia stosowana przez pracodawców, w której zamiast formalnego zwalniania pracowników, przenoszą ich na mniej atrakcyjne stanowiska z mniejszymi korzyściami, aby skłonić ich do dobrowolnego odejścia z firmy.
Jeśli natomiast chodzi o zmiany kadrowe, możemy spodziewać się napływu pracowników z zagranicy: Polska będzie kontynuować politykę otwartości na pracowników z krajów spoza Unii Europejskiej, zwłaszcza z Afryki, Azji i Ameryki Południowej. Tacy pracownicy są szczególnie potrzebni w branżach takich jak budownictwo, logistyka i przetwórstwo przemysłowe.
Podsumowując, rynek pracy w Polsce w 2024 roku będzie charakteryzował się stabilizacją zatrudnienia, wzrostem w sektorach technologicznych i produkcyjnych oraz kontynuacją trendów związanych z elastycznością pracy. Przewiduje się, że pracownicy będą nadal oczekiwać nie tylko wyższych wynagrodzeń, ale również lepszych warunków pracy i dodatkowych benefitów. Choć wciąż daleko w Polsce do tzw. rynku pracownika, sytuacja kandydatów ulega znacznej poprawie i ten kierunek ma się urzymać.
To może Cię również zainteresować
