Spis treści
W dobie dzisiejszych sposobów organizacji firm coraz bardziej istotne stają się kompetencje społeczne, zwane miękkimi, czyli na przykład – umiejętność współpracy, komunikacji, perswazji i mediacji, budowania autorytetu, elastyczności. Te umiejętności społeczne stanowią trzon kompetencji zawodowych – wpływają na funkcjonowanie firmy, jej wizerunek i rozwój. Są niezwykle ważne dla przedsiębiorców, gdyż pomagają tworzyć spójną firmę i jednocześnie silną markę.
Co to są kompetencje zawodowe?
Kompetencje zawodowe to inaczej zdolności indywidualne, predyspozycje zawodowe. Każdy człowiek, w zależności od charakteru, doświadczeń życiowych, czy poziomu wiedzy i rozwiniętych kompetencji miękkich, prezentuje inne kompetencje zawodowe. W ich zakres wchodzą nie tylko umiejętności społeczne, ale również zdolność do podejmowania ryzyka, przystosowywania się, pomysłowość, a przede wszystkim umiejętność wykorzystywania zdobytych kwalifikacji.
Kwalifikacje zawodowe stanowią z kolei wiedzę i zdobyte umiejętności, które są potrzebne do wykonywania określonego zawodu. Dzięki nim i cechom psychofizycznym możliwe jest wykonywanie zadań z określonych specjalności. Kwalifikacje zawodowe zdobywane są zarówno w szkole, jak i poza nią – to na przykład ukończone kursy językowe, szkolenia, a także dokształcanie się samodzielnie poprzez lekturę specjalistycznych książek, wykonywanie określonych zadań.
Połączenie umiejętności zawodowych z kwalifikacjami zawodowymi owocuje dobrym przygotowaniem do realizowania przez pracodawcę powierzonych zadań. Nawet najlepszy specjalista, posiadający kilka dyplomów i przeogromną wiedzę, nie będzie dostatecznie atrakcyjnym kandydatem, jeśli nie będzie posiadał niezbędnych do zajmowania określonego stanowiska kompetencji zawodowych – na przykład zdolny programista nie będzie dobrym kandydatem na stanowisko kierownicze, jeśli ma problemy z podejmowaniem decyzji, praca w grupie nie jest jego mocną stroną, a wystąpienia publiczne wywołują u niego palpitacje serca. Każdy potencjalny kandydat powinien posiadać więc nie tylko określone umiejętności, czyli kwalifikacje zawodowe, ale również adekwatne do stanowiska, o które się ubiega, kompetencje zawodowe.
Czy kompetencje miękkie są ważne?
Kompetencje miękkie są kluczowe w karierze, i choć nieco zdeprecjonowane przez swoją nazwę, mają niebywałe znaczenie zarówno w procesie rekrutacji, jak i pięciu się na wyższe szczeble kariery. Przedsiębiorcy doceniają już te kompetencje na tyle, że są one głównymi poszukiwanymi w kandydatach do pracy. Najbardziej pożądane to kreatywność, innowacyjność i rozwinięta inteligencja emocjonalna.
Pracownik produkcji
Agencja Zatrudnienia KS Service S.A.
- Kutno
Pracownik produkcji
Agencja Zatrudnienia KS Service S.A.
- 4 999-5 000 zł brutto / mc
- Tarnowo Podgórne
Specjalista ds. obsługi klienta
APILO Sp. z o.o.
- Bielsko-Biała
Dyrektor Sprzedaży
Agencja Zatrudnienia HR SIGMA
- Bielsko-Biała
Kucharz / Kucharka
Agencja Zatrudnienia HR SIGMA
- Bielsko-Biała
Kompetencje miękkie koncentrują się na zachowaniu człowieka, przyjmowanych przez niego postawach, sposobie bytowania. Dotyczą przede wszystkim zarządzania własną osobą, motywacją do wykonywania określonych czynności oraz posiadania umiejętności interpersonalnych. W związku z coraz bardziej rozwiniętą automatyzacją to kompetencje miękkie zaczynają wypierać kompetencje twarde.
Kompetencje twarde
Kompetencje twarde stanowią konkretne umiejętności specjalistyczne. Zdobywa się je podczas szkoleń, kursów czy zajęć teoretycznych i praktycznych w szkole lub na uczelni, więc łatwo ocenić czy ktoś je posiada; łatwo je również zweryfikować. Przykładem kompetencji twardych jest posiadanie prawa jazdy, znajomość języka obcego lub umiejętność posługiwania się danym programem.
Kompetencje kluczowe
Kompetencje kluczowe to te, których wszystkie osoby potrzebują do samorealizacji i rozwoju osobistego, bycia aktywnym obywatelem, integracji społecznej i zatrudnienia. Definiowane są jako połączenie wiedzy, umiejętności i postaw odpowiednich do sytuacji. Mają za zadanie wspierać rozwój osobisty, usprawniać włączanie się w życie społeczne, aktywne obywatelstwo i możliwość znalezienia zatrudnienia.
Proces kształtowania i rozwijania ich trwa przez całe życie i nigdy się nie kończy. Unia Europejska, chcąc wspierać rozwój wszystkich obywateli UE, definiuje najważniejsze i najbardziej podstawowe umiejętności, które mają za zadanie wyrównywać szanse oraz możliwości każdego z obywateli UE.
- porozumiewanie się w języku ojczystym;
- porozumiewanie się w językach obcych;
- kompetencje matematyczne i podstawowe kompetencje naukowo-techniczne;
- kompetencje informatyczne;
- umiejętność uczenia się;
- kompetencje społeczne i obywatelskie;
- inicjatywność i przedsiębiorczość
- świadomość i ekspresja kulturalna
Test predyspozycji zawodowych
Z uwagi na to, że kompetencje zawodowe są bardzo indywidualną kwestią, bywają kłopotliwe w określaniu. Każdy bowiem może rozwijać je w innym kierunku, doskonalić mniej lub bardziej albo odczuwać ich posiadanie na inny sposób. Kompetencje zawodowe mają wpływ na cechy charakteru i predyspozycje. Poznanie swoich kompetencji zawodowych zwiększy Twoje szanse na osiągnięcie sukcesu w życiu zawodowym.
Kwestionariusz obszarów i kompetencji zawodowych ma na celu zbadanie predyspozycji do wykonywania określonych zawodów i czynności w określonym środowisku pracy. Na podstawie otrzymanych wyników można wysunąć propozycje zawodów, stanowisk czy zajęć, które będą dla Ciebie najodpowiedniejsze i tych, do których przejawiasz mniejsze predyspozycje. Dzięki testowi kompetencji zawodowych zmniejszysz ryzyko zagubienia się na rynku pracy, częstego zmieniania ścieżki zawodowej, a tym samym rozchwiania emocjonalnego, które często temu towarzyszy. Test predyspozycji zawodowych pozwoli Ci sprawdzić, jaką posiadasz osobowość zawodową.
Ciekawe informacje na temat określania predyspozycji zawodowych omówiono w poniższym podcaście:
Certyfikat kompetencji zawodowych
Istnieją zawody, w których niezbędne jest posiadanie dokumentu potwierdzającego umiejętności zawodowe. O taki dokument powinny postarać się przede wszystkim osoby, które zamierzają zajmować się przewozem lub spedycją. Potwierdza on zdobytą wiedzę i posiadane umiejętności, które są niezbędne do prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie transportu drogowego. Certyfikat kompetencji zawodowych przewoźnika to formalny dokument, zatem aby go uzyskać, trzeba spełnić pewne warunki. Przede wszystkim należy zdać egzamin państwowy. Podczas testu zadawane są pytania z zakresu prawa, transportu drogowego czy zarządzania finansami przedsiębiorstwa. Aby bez większych komplikacji zdać taki egzamin, warto ukończyć specjalne kursy, które mają na celu przygotowanie kursantów nie tylko do jego zdania, ale przede wszystkim umiejętnego funkcjonowania w zawodzie wymagającym certyfikatu kompetencji zawodowych.
Dokumentu takiego nie muszą posiadać pracownicy trudniący się przewozem rzeczy lub osób. Obowiązek ten dotyczy przede wszystkim osób zarządzających przedsiębiorstwem transportowym, czyli np. prezes, członek zarządu czy przedsiębiorca będący osobą fizyczną. Dodatkowo certyfikat kompetencji zawodowych powinna zdobyć również osoba zatrudniona na podstawie umowy cywilno-prawnej, której uprawnienia pozwalają na zawieranie umów przewozu, zbywania i nabywania np. środków transportu.
Istnieją wyłączenia, które zwalniają wskazane powyżej osoby od posiadania takiego certyfikatu kompetencji zawodowych. Dotyczy to sytuacji, gdy mowa jest wykorzystywaniu do pracy pojazdów przeznaczonych do niezarobkowego przewozu maksymalnie 8 osób lub o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 t w transporcie drogowym rzeczy oraz niezarobkowym transporcie osób. Dokumentu nie muszą też posiadać firmy trudniące się ratownictwem medycznym i realizowaniem usług w zakresie transportu sanitarnego, a także wykonywaniem usług przewozowych w zakresie powszechnych usług pocztowych albo związanych z przewozem odpadów komunalnych.
Poszczególne firmy tworząc profile stanowisk, często precyzują, jakich kompetencji oczekują od swoich kandydatów – prześledź zatem pojawiające się ogłoszenia i sprawdź, czy twoje predyspozycje w jakimś stopniu pokrywają się z oczekiwaniami pracodawców. Jeśli zupełnie odbiegają od nich, może warto byś zastanowił się nad tym, czy w innej pracy i na innym stanowisku nie byłbyś bardziej spełniony zawodowo.
Kompetencje zawodowe przyszłości
Istnieją pewne umiejętności zawodowe, które wskazuje się za najbardziej pożądane w przyszłości. W związku z tym, że digitalizacja i ogólnie pojęty rozwój technologiczny wywróciły świat do góry nogami, pojawiły się nowe zawody, które wymagają określony kwalifikacji zawodowych. Pracownicy, chcąc spełniać oczekiwania zatrudniających, muszą wziąć pod uwagę to, czego będą oni oczekiwać za kilka lat. Jest to szczególnie istotne w kontekście osób młodych, które dopiero obierają swoją ścieżkę edukacji i kariery.
Jako kompetencje zawodowe przyszłości wskazuje się innowacyjność, twórczość i kreatywność. Niezbędnymi będą też krytyczne myślenie, kompleksowe rozwiązywanie problemów, umiejętne zarządzanie zasobami ludzkimi, współpraca, negocjacje czy elastyczność i dobrze rozwinięta inteligencja emocjonalna. Osoby z powyższymi kompetencjami zawodowymi przyszłości mają większe szanse nie tylko na zatrudnienie, ale przede wszystkim na samorozwój i uzyskanie satysfakcji zawodowej.
Określenie swoich kompetencji zawodowych pomaga w obraniu właściwej ścieżki kariery. Jeśli masz wątpliwości, jakie umiejętności zawodowe posiadasz, warto zrobić test predyspozycji zawodowych, który pomoże Ci je zdiagnozować. Pamiętaj również, że możliwe jest doskonalenie kompetencji zawodowych, co umożliwi Ci swobodniejsze poruszanie się po rynku pracy.
