Spis treści
Pracownik samorządowy – definicja
Kto to jest pracownik samorządowy? Pracownik samorządowy to osoba pracująca w urzędzie marszałkowskim, starostwie powiatowym, urzędzie gminy oraz biurach i jednostkach podporządkowanych administracji samorządowej. Kandydat na to stanowisko zostaje zatrudniony na podstawie umowy o pracę, wyboru lub powołania. Ze względu na charakter stanowiska, kandydat musi spełniać określone wymagania formalne, bez których nie ma możliwości otrzymania tej posady.
- obywatelstwo polskie,
- pełnia praw obywatelskich,
- kwalifikacje zawodowe.
W zależności od typu stanowiska, zwłaszcza w kadrze zarządczej, wymogi te mogą być uzupełniane o niekaralność, staż pracy oraz nieposzlakowaną opinię.
Służba przygotowawcza pracownika samorządowego
Pracownik służbowy powinien wykazywać dbałość o rzetelne wykonywanie obowiązków publicznych. Taka rzetelność może wynikać z bogatego doświadczenia zawodowego lub odpowiedniego przygotowania do pracy na stanowisku. To właśnie wspomniana ustawa o pracownikach samorządowych wprowadziła procedurę przygotowawczą. Służba przygotowawcza pracownika samorządowego to rodzaj aplikacji urzędniczej dla kandydatów w celu nabycia przez nich praktycznych i teoretycznych umiejętności.
Decyzję o potrzebie skierowania pracownika na służbę przygotowawczą podejmuje kierownik jednostki, składając odpowiedni wniosek wraz z wymaganą dokumentacją. Pracownik uczestniczy w kompleksowym szkoleniu, które obejmuje między innymi zasady obiegu i ewidencji korespondencji w miejscu pracy, metody obsługi petentów oraz praktyczne zastosowanie przepisów prawnych. Służba przygotowawcza trwa maksymalnie 3 miesiące i musi odbyć się w okresie pierwszych 6 miesięcy okresu próbnego. Zakończenie stanowi egzamin, którego wynik przesądzi o potencjale przyszłego pracownika.
Obowiązki pracownika samorządowego
Posada w jednostkach samorządowych wiąże się z potrzebą posiadania odpowiednich kwalifikacji oraz predyspozycji. Profil zawodu wymaga więc od pracownika samodyscypliny i odpowiedzialności, zwłaszcza w wypełnianiu codziennych obowiązków. Ustawa o pracownikach samorządowych wskazuje, że jest to głównie dbałość o wykonywanie zadań publicznych oraz o środki publiczne, z uwzględnieniem interesu publicznego, oraz indywidualnych interesów obywateli.
- Przestrzeganie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej i innych przepisów prawa,
- Wykonywanie zadań sumiennie, sprawnie i bezstronnie,
- Udzielanie informacji organom, instytucjom i osobom fizycznym oraz udostępnianie dokumentów zajmujących się w posiadaniu jednostki, w której pracownik jest zatrudniony (jeśli prawo tego nie zabrania),
- Dochowanie tajemnicy ustawowo chronionej,
- Zachowanie uprzejmości i życzliwości w kontaktach z obywatelami, zwierzchnikami, podwładnymi oraz współpracownikami,
- Zachowanie się z godnością w miejscu pracy i poza nim,
- Stałe podnoszenie umiejętności i kwalifikacji zawodowych.
W szerszym ujęciu pracownik samorządowy nie może podejmować aktywności podważających jego bezstronność. Poza tym główna reguła, która stanowi wyznacznik do wszystkich pozostałych czynności, to bezwzględne przestrzeganie prawa. Pracownik nie może wykonać polecenia służbowego ani spełnić roszczeń petenta, jeżeli w jego przekonaniu wiąże się to ze złamaniem przepisów. Każde zastrzeżenie powinno być natychmiast zgłoszone i wyjaśnione ku obopólnej korzyści. Sumienne wypełnianie powyższych obowiązków to nie tylko wymóg etyczny i moralny, ale także formalny. Ze względu na publiczne znaczenie stanowiska, praca samorządowców jest monitorowana i okresowo oceniana przez przełożonego co najmniej raz na dwa lata.
Zatrudnianie pracowników samorządowych
Mimo że jednostkami pracy są głównie urzędy, nie każdy zdaje sobie sprawę, że pracownik samorządowy nie jest urzędnikiem, gdyż podlega odmiennym zapisom prawnym. Wszelkie regulacje zawiera ustawa o pracownikach samorządowych z dnia 21 listopada 2008 roku, która określa główne zadania i obowiązki pracowników samorządowych.
- W urzędach marszałkowskich i samorządowych jednostkach organizacyjnych,
- W starostwach powiatowych,
- W urzędach gmin i jednostkach pomocniczych gmin,
- W gminnych jednostkach i zakładach budżetowych,
- W biurach prowadzonych przez samorząd terytorialny.
Czy nauczyciel jest pracownikiem samorządowym? Każdy nauczyciel gminnej szkoły jest pracownikiem samorządowym, co potwierdza wyrok Sądu Okręgowego w Lublinie z 2015 roku. W rozumieniu art. 115 § 13 pkt 4 kodeksu karnego wszyscy pracownicy gminnych szkół są zarówno funkcjonariuszami publicznymi, jak i pracownikami samorządowymi. Do tej grupy należą również pracownicy zatrudnieni w szkołach prowadzonych przez samorząd terytorialny – nawet jeśli nie są nauczycielami.
Pracownicy samorządowi zatrudniani są na podstawie:
- Wyboru;
- Powołania;
- Umowy o pracę.
Wynagrodzenie pracowników samorządowych – ile zarabia samorządowiec?
Wymogi, obowiązki i odpowiedzialność na stanowisku pracownika samorządowego są rekompensowane poprzez atrakcyjne wynagrodzenie. Oprócz stawek zasadniczych pracownik samorządowy może liczyć na dodatkowe fundusze. Jednym z nich są dodatek funkcyjny, specjalny oraz prowizyjny. Są one przyznawane za należyte wykonanie zadania związanego z konkretną sprawą lub efektywnym zarządzaniem kadrą w ramach danego projektu. Pracownicy samorządowi mogą także otrzymać dodatek za pracę wykonywaną w warunkach uciążliwych lub szkodliwych dla zdrowia, poczynając od wysokości do 5 proc. przy pierwszym stopniu, kończąc na 15 proc., przy stopniu trzecim. Ponadto stanowiska samorządowe są nagradzane za wieloletnią pracę. Dla przykładu: obowiązuje odprawa emerytalna dla pracownika samorządowego w wysokości minimum jednokrotności wynagrodzenia zasadniczego, ale również nagroda jubileuszowa w kwocie:
- po 20 latach pracy – 75 proc. wynagrodzenia miesięcznego,
- po 25 latach pracy – 100 proc. wynagrodzenia miesięcznego,
- po 30 latach pracy – 150 proc. wynagrodzenia miesięcznego,
- po 35 latach pracy – 200 proc. wynagrodzenia miesięcznego,
- po 40 latach pracy – 300 proc. wynagrodzenia miesięcznego,
- po 45 latach pracy – 400 proc. wynagrodzenia miesięcznego.
Posada pracownika samorządowego łączy w swojej ofercie wysokie wymagania oraz konieczność posiadania określonych kompetencji. Daje jednak w zamian ambitną i satysfakcjonującą ścieżkę kariery zawodowej. To praca dynamiczna, wiążąca się z nieustannym kontaktem z ludźmi i wymagająca dużego zaangażowania.
To może Cię również zainteresować