Spis treści
Z tego artykułu dowiesz się:
- czym jest polska klasa średnia i jacy ludzie ją tworzą
- ile zarabia osoba, która należy do klasy średniej
- czym charakteryzuje się przynależność do tej klasy
- jakie zawody wykonywać, aby przynależeć do klasy średniej w Polsce?
Zobacz także artykuł: Ile wynoszą średnie zarobki w Polsce?
Czym jest klasa średnia?
Podział społeczeństwa na klasy zaczął się formować w momencie intensywnego rozwoju gospodarczego, społecznego i kulturowego — mniej więcej na przełomie XVIII i XIX wieku. Funkcjonowały wtedy trzy klasy: pracująca, średnia i wyższa. Przynależność do konkretnej grupy definiowały nie tylko zarobki oraz posada, ale także zasoby kulturowe i społeczne. Jak jest dzisiaj?
Dzisiaj klasą średnią nazywa się grupę społeczną, która znajduje się pośrodku: to znaczy, że jej zarobki są usytuowane na średnim poziomie. Nie należą ani do najniższych, ani do najwyższych, ale takie osoby mogą sobie pozwolić na pewne przywileje.
Kto tworzy w Polsce klasę średnią?
Klasa średnia w Polsce składa się przede wszystkim z osób, które mają wykształcenie wyższe, a dodatkowo posiadają wyższe kompetencje społeczne, czy kulturowe w porównaniu do klasy niższej. Pojęcie klasy średniej nie jest łatwe do sprecyzowania i najczęściej określa się je zarobkami, a także dochodem na osobę w danej rodzinie. Pod uwagę bierze się także typ wykonywanej pracy — pracownicy należący do klasy średniej raczej nie wykonują zawodów fizycznych, chociaż to oczywiście również może zależeć od wielu aspektów.
Innym kryterium jest miejsce zamieszkania — chociaż nikt nie wskazuje tego wprost, Centrum Badania Opinii Społecznej uzyskało wyniki, które świadczą o tym, że osoby mieszkające na wsi wykazują przynależność do klasy niższej, natomiast osoby zamieszkujące w miastach same określają siebie jako należące do klasy średniej czy wyższej. Według badań CBOS aż 77% Polaków i Polek określa swoją przynależność do klasy średniej.

Ile zarabiają przedstawiciele klasy średniej?
Ile zarabia klasa średnia? Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (klasyfikacja OECD) określa, że dochody klasy średniej powinny wynosić od 75% do 200% mediany zarobków w danym kraju na głowę (w gospodarstwie domowym). Dla Polski oznacza to przedział od 5100 do 13 600 zł brutto. Za rok 2024 mediana i przeciętne miesięczne zarobki wyglądają następująco:

Klasa średnia w Polsce zarobki 2024
Centrum Badania Opinii Społecznej przeprowadziło analizę przynależności Polaków do klasy średniej w roku 2022 i uzyskało wyniki niższe, niż wykazała analiza OECD. Według CBOS dochody przedstawicieli klasy średniej mieszczą się w widełkach od 2000 zł do 2999 zł.
Czym charakteryzuje się klasa średnia w Polsce?
Ciężko zatem określić konkretną kwotę, która definiuje początek i koniec przynależności do klasy średniej w Polsce. Nie da się zatem jednoznacznie stwierdzić, ile zarabia klasa średnia w Polsce. Czym charakteryzuje się jednak ta grupa społeczna? W XX wieku uważano, że typowy przedstawiciel klasy średniej ma wykształcenie wyższe, posiada odpowiednie kwalifikacje zawodowe, bez problemu potrafi znaleźć dobrze płatną posadę, aby utrzymać siebie i swoją rodzinę. Posiada samochód, dom (również na kredyt) i oszczędności. Jak jest dzisiaj? Rozbieżność pomiędzy dolnym a górnym pułapem kwoty, która definiuje klasę średnią, nie pozwala wprost określić tego, na co dziś stać przedstawiciela klasy średniej w Polsce.
Z jednej strony może to być przedsiębiorca, jeżdżący przyzwoitym samochodem, mieszkający w domu na przedmieściach, wyjeżdżający raz w roku za granicę z rodziną. Jednak z drugiej — może to być także osoba, która wynajmuje mieszkanie w stolicy, posiada tańszy samochód z drugiego obiegu, a wakacje spędza na terenie kraju.

Jakie zawody wykonuje i czym zajmuje się klasa średnia?
Osoby należące do klasy średniej w Polsce najczęściej są właścicielami średnich firm, mogą być urzędnikami niższego szczebla lub menagerami, a także technikami wyższego szczebla. Generalnie są to profesjonaliści niższego szczebla. To mogą być także:
- nauczyciele
- elektrycy
- informatycy
- pielęgniarki
- inni specjaliści
Według innych źródeł, to może być także:
- monter instalacji ogrzewania
- operator obrabiarek CNC
- pracownik supermarketu
Praca, którą wykonuje przeciętna osoba należąca do klasy średniej, może różnić się znacznie względem siebie, ze względu na duże widełki dotyczące płac obowiązujących w tej grupie społecznej.
- Pojęcie klasy średniej w Polsce definiuje się jako grupę społeczną, która znajduje się po środku społeczeństwa i charakteryzuje się średnimi zarobkami oraz wyższym wykształceniem i kompetencjami w porównaniu do klasy niższej.
- Przynależność do klasy średniej w Polsce jest określana przez dochody na osobę w danej rodzinie oraz typ wykonywanej pracy, jednak nie da się jednoznacznie określić konkretnej kwoty definiującej tę klasę społeczną.
- Osoby należące do klasy średniej w Polsce najczęściej posiadają wykształcenie wyższe i zatrudniają się jako właściciele średnich firm, menagerowie lub technicy wyższego szczebla.
- Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju określa, że dochody klasy średniej powinny wynosić od 75% do 200% mediany zarobków w danym kraju na głowę (w gospodarstwie domowym), a według badań CBOS aż 77% Polaków i Polek określa swoją przynależność do klasy średniej.