Spis treści
urlopy-nie-dla-każdego">Czy wiesz, ile dni wolnego przysługuje Ci w ciągu roku kalendarzowego? Znasz zasady urlopu na żądanie? Kwestia te zostały szczegółowo uregulowana w kodeksie pracy. Zgodnie z przepisami pracownicy mogą wnioskować o urlop w wysokości:
- 20 dni – jeżeli jest zatrudniony krócej niż 10 lat,
- 26 dni – wówczas, gdy pracuje co najmniej 10 lat.
W puli tych dni wliczony jest urlop na żądanie – to 4 dni w roku, z których możesz skorzystać w trakcie nagłej potrzeby.
Urlop-na-żądanie-–-co-musisz-o-nim-wiedzieć">Urlop na żądanie – co musisz o nim wiedzieć?
Urlop na żądanie to szczególny rodzaj urlopu wypoczynkowego przysługujący pracownikom w Polsce, który pozwala na krótkotrwałe, niezaplanowane przerwy w pracy. Możesz wykorzystać maksymalnie 4 dni w każdym roku kalendarzowym. To Twoja decyzja, czy weźmiesz go jednorazowo, czy podzielisz na krótsze okresy.
Powinieneś zgłosić chęć skorzystania z urlopu na żądanie najpóźniej w dniu jego rozpoczęcia, najlepiej jednak zrobić to z odpowiednim wyprzedzeniem, jeśli jest to możliwe. Sposób powiadomienia nie jest ściśle uregulowany, może więc nastąpić ustnie, telefonicznie, mailowo itp., chyba że wewnątrzzakładowe przepisy stanowią inaczej.
Zasadniczo pracodawca nie ma prawa odmówić pracownikowi udzielenia urlopu na żądanie, pod warunkiem, że pracownik poinformował o tym fakcie zgodnie z przyjętymi w firmie zasadami.
- Urlop na żądanie jest płatny – pracownik otrzymuje wynagrodzenie tak, jak za normalnie przepracowany dzień.
- Niektóre grupy zawodowe mogą mieć ograniczoną możliwość korzystania z urlopu na żądanie ze względu na specyfikę wykonywanej pracy, np. służby mundurowe.
- Pracodawca może określić w regulaminie pracy lub w umowie o pracę dodatkowe zasady korzystania z urlopu na żądanie, np. konieczność powiadomienia o zamiarze skorzystania z urlopu na żądanie z pewnym wyprzedzeniem, jeśli jest to możliwe ze względu na rodzaj pracy.
Urlop na żądanie zapewnia pracownikom elastyczność w zarządzaniu czasem pracy i odpoczynkiem, pozwalając na niespodziewane przerwy w pracy, np. w przypadku nagłych spraw osobistych.
Specjalne uprawnienia niektórych grup zawodowych
Szczegółowe informacje na temat wysokości wymiaru urlopu wypoczynkowego można znaleźć w kodeksie pracy i ustawach. Niektórzy pracownicy mogą liczyć na urlop dłuższy niż wspomniane 20 czy 26 dni w ciągu roku kalendarzowego. Specjalne uprawnienia niektórych grup zawodowych wynikają na przykład z charakteru pracy, którą wykonują. Przybliżymy niektóre z nich.
Sekretarka / Sekretarz
Alpla Opakowania z Tworzyw Sztucznych Spółka z o.o.
- Żywiec
Kasjer/Sprzedawca Dobrzyniewo Duże
Golden Serwis Sp. z o. o.
- 28-28 zł brutto / h
- Dobrzyniewo Duże
Kasjer/Sprzedawca Goworowo
Golden Serwis Sp. z o. o.
- 28-28 zł brutto / h
- Goworowo
Samodzielna Księgowa / Księgowy
SOLID PARTNER KSIĘGOWOŚĆ sp. z o.o.
- Zabrze
Urlop nauczyciela – ile odpoczywa nauczyciel?
Informacje na temat urlopów, z których mogą skorzystać nauczyciele, znajdują się w ustawie z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela. Pedagodzy zatrudnieni w szkołach mogą liczyć na dodatkowe dni wolnego. Nauczyciele akademiccy mogą korzystać z 36 dni urlopu, który musi być wykorzystany w dni, w których nie odbywają się zajęcia dydaktyczne.
Szczególnym uprawnieniem pedagogów jest możliwość skorzystania z rocznego urlopu dla poratowania zdrowia.
- musi być zatrudniony na czas nieokreślony i w pełnym wymiarze zajęć,
- musi pracować nieprzerwanie co najmniej 7 lat w szkole na umowę o pracę, gdzie wymiar zajęć jest nieniższy niż połowa obowiązkowego wymiaru,
- musi przedstawić orzeczenie lekarza medycyny pracy wskazujące na potrzebę urlopu dla poratowania zdrowia lub skierowanie od lekarza rodzinnego na leczenie uzdrowiskowe lub rehabilitację.
Te kryteria muszą być spełnione łącznie.
Urlop dla poratowania zdrowia może trwać maksymalnie rok, a nauczyciel ma prawo skorzystać z niego wielokrotnie, jednak łączny czas takiego urlopu w ciągu całej kariery zawodowej nauczyciela nie może przekroczyć 3 lat. Co więcej, kolejny urlop dla poratowania zdrowia można wziąć nie wcześniej niż po roku od zakończenia poprzedniego.
W okresie urlopu dla poratowania zdrowia nauczyciel otrzymuje wynagrodzenie, które obejmuje jego zasadnicze wynagrodzenie oraz dodatek za wysługę lat i inne świadczenia związane z zatrudnieniem. Ważne jest, że w czasie trwania tego urlopu nauczyciel nie może podjąć innego stosunku pracy ani nie może prowadzić działalności zarobkowej. Naruszenie tego zakazu może skutkować odwołaniem z urlopu i konsekwencjami karnymi.
Urlop pracowników socjalnych
Na dodatkowe dni wolnego mogą również liczyć pracownicy socjalni, choć nie wszyscy – taki zapis znajduje się w ustawie o pomocy społecznej. Urlop w wymiarze 10 dni przysługuje tym pracownikom, którzy:
- są zatrudnieni w ośrodku pomocy społecznej lub w powiatowym centrum pomocy rodzinie,
- wykonują pracę socjalną, pracują z rodzinami, przeprowadzając wywiady środowiskowe,
- przepracowali co najmniej 5 lat, przy czym wymaga się, aby praca była nieprzerwana i faktyczna.
Dodatkowy urlop może być przyznany jednorazowo lub w częściach – o sposobie jego wykorzystania powinien zdecydować sam zainteresowany. Pracownicy socjalni, którzy znaleźli zatrudnienie w innych jednostkach, mogą skorzystać wyłącznie z dni wolnych przysługujących im zgodnie z zapisami znajdującymi się w kodeksie pracy.
Dlaczego pracownicy socjalni otrzymali prawo do dodatkowych dni wolnych? Ustawodawca kierował się faktem, że wykonują oni pracę obciążającą ich psychicznie. Specjalny urlop ma pozwolić im zregenerować siły.
Kto jeszcze może liczyć na dłuższy urlop?
Wymienione grupy zawodowe to nie jedyne, które mogą wnioskować o dłuższy urlop wypoczynkowy. Kto jeszcze może cieszyć się tym przywilejem?
- Sędziowie i prokuratorzy – po spełnieniu określonych warunków, i oni mogą liczyć na dodatkowe dni wolne.
- Osoby z niepełnosprawnościami – mają możliwość skorzystania z dodatkowych 10 dni urlopu wypoczynkowego, jeśli posiadają znaczny lub umiarkowany stopień niepełnosprawności. Jest to przewidziane przez ustawę o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych.
- Inwalidzi wojenni i kombatanci – mogą liczyć na dodatkowe 10 dni urlopu w czasie pozostawania w stosunku pracy, zgodnie z ustawą o kombatantach i niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego.
- Pracownicy młodociani – pierwszym roku pracy mają prawo do 38 dni urlopu wypoczynkowego po przepracowaniu 12 miesięcy.
Nowe rodzaje urlopów w 2023 roku
W 2023 roku wprowadzono w Polsce zmiany w kodeksie pracy, które są wynikiem implementacji dyrektyw unijnych. Dzięki tym zmianom pracownicy zyskali nowe rodzaje urlopu, a ich ogólny wymiar dni wolnych uległ zwiększeniu.
Nowe rodzaje urlopu to:
- Urlop z powodu działania siły wyższej – dzięki niemu pracownicy mają prawo do 2 dni urlopu lub 16 godzin wolnego, które mogą wykorzystać w przypadku nagłych spraw rodzinnych, takich jak choroba lub wypadek bliskiej osoby. Urlop ten jest płatny w 50%, co oznacza, że pracownik otrzymuje połowę swojego wynagrodzenia za te dni.
- Urlop opiekuńczy – wprowadzono dodatkowe 5 dni urlopu opiekuńczego, który jest przeznaczony dla pracowników, potrzebujących zapewnić opiekę lub wsparcie członkowi rodziny lub osobie zamieszkującej w tym samym gospodarstwie domowym i wymagającej opieki z poważnych względów medycznych. Ten urlop jest bezpłatny.
Warto pamiętać, że rodzice dzieci do 14 roku życia mogą skorzystać z 2 dodatkowych dni opieki na dziecko, co w połączeniu z nowymi rodzajami urlopu daje im łącznie 35 dni wolnych w roku.
Warunki skorzystania z nowych urlopów
Aby skorzystać z urlopu opiekuńczego, pracownik musi złożyć wniosek w formie papierowej lub elektronicznej nie krócej niż na 1 dzień przed planowanym urlopem, określając, kto będzie pod opieką i na jakich zasadach.
Urlop z powodu działania siły wyższej można wykorzystać raz w roku kalendarzowym, a jego udzielenie wymaga od pracownika uzasadnienia powodu nagłej nieobecności.
Zmiany w kodeksie pracy mają na celu zapewnienie większej elastyczności w zarządzaniu czasem pracy i lepszym wsparciu pracowników w sytuacjach kryzysowych lub wymagających natychmiastowej opieki nad bliskimi. Pomimo że nie wszystkie nowe dni urlopowe są płatne, ich wprowadzenie jest krokiem naprzód w kierunku zwiększenia dobrostanu pracowników i ich rodzin.
35 dni urlopu – podsumowanie
Osiągnięcie 35 dni urlopu teoretycznie leży w zasięgu niemalże każdego. Jest możliwe poprzez skorzystanie z kombinacji różnych rodzajów urlopu: 26 dni standardowego urlopu wypoczynkowego, 5 dni na potrzeby opieki nad bliską osobą, 2 dni wolne w sytuacjach nadzwyczajnych oraz 2 dni na opiekę nad dzieckiem.
Mimo że nie każdy będzie mógł skorzystać z pełnych 35 dni, dodatkowe dni urlopu, nawet te niepłatne lub częściowo płatne, mogą znacząco ułatwić równoważenie życia zawodowego z osobistym.
To może Cię również zainteresować
