Spis treści
Z artykułu dowiesz się:
- na czym polega praca bacy,
- ile zarabia baca,
- jakie warunki trzeba spełnić, aby otrzymać zatrudnienie,
- gdzie można dostać pracę w tym zawodzie,
- dla kogo najlepsza jest praca na stanowisku bacy,
- w jakich warunkach pracuje baca,
- czy zawód bacy jest przyszłościowy.
Baca - na czym polega praca?
Baca to osoba, której właściciele gospodarstw góralskich powierzają do wypasu swoje owce.
- opiekę nad stadem,
- pielęgnowania owiec,
- strzyżenie owiec,
- dojenie owiec,
- produkcję serów z owczego mleka,
- nadzorowanie pracy zespołu juhasów.
Wbrew pozorom praca na stanowisku bacy może być ciekawa i pełna wyzwań, jednak z pewnością nie jest to dobre zajęcie dla każdego. Baca musi wstawać jeszcze przed wschodem słońca, spędza wiele miesięcy samotnie na halach, a także musi zachować czujność.
- zaangażowanie w wykonywane obowiązki,
- samodzielność,
- umiejętność pracy ze zwierzętami,
- umiejętność wykonywania obowiązków w zmiennych warunkach pogodowych.
Ile zarabia baca?
Zarobki baców nie należą do wysokich, choć wbrew pozorom, nie są też najniższe. Doświadczony baca otrzymuje wynagrodzenie, którego wysokość oscyluje w granicach średniej krajowej. Osoby, które nie mieszkają na stałe w górach, często dodatkowo mogą liczyć na nocleg czy nawet mieszkanie, za które opłaty są niższe od cen rynkowych.
Baca zarabia nieco więcej od juhasa, będąc jednocześnie jego szefem. Niemniej jednak różnice w zarobkach nie są bardzo wysokie, zwłaszcza w przypadku początkujących baców.
Średnie zarobki baców przedstawia poniższa tabela.
| POZIOM WYNAGRODZENIA | ZAROBKI BRUTTO | ZAROBKI NETTO |
|---|---|---|
| MINIMALNE | 3 200 zł | 2 512 zł |
| ŚREDNIE | 4 000 zł | 3 057 zł |
| WYSOKIE | 4 500 zł | 3 398 zł |
Czy do pracy na stanowisku bacy potrzebne są studia lub dodatkowe szkolenia?
Bacą może zostać wyłącznie osoba z odpowiednim doświadczeniem zawodowym, czyli ktoś, kto wcześniej pełnił rolę juhasa. Aby uzyskać odpowiednie uprawnienia do wykonywania zawodu bacy, należy w pierwszej kolejności zdać egzamin na juhasa, przygotowując się do niego na odpowiednim kursie. Szkolenie na czeladnika juhasa organizowane jest w sezonie wypasów, tak aby kursanci mogli połączyć teorię z praktyką na hali.
Ukończenie kursu uprawnia do przystąpienia do egzaminu państwowego. Uzyskanie pozytywnego wyniku wiąże się z nadaniem tytułu czeladnika juhasa i możliwością rozpoczęcia pracy w zawodzie. Kurs na bacę mogą natomiast odbyć osoby, które mają już doświadczenie w zawodzie i chcą jedynie potwierdzić posiadane umiejętności.
Informacje o szkoleniach dla baców przedstawione zostały w tabeli.
| CZY POTRZEBNE? | SZKOŁY / STUDIA | KURSY / SZKOLENIA |
|---|---|---|
| WYMAGANE | - | W celu wykonywania zawodu bacy konieczne jest ukończenie najpierw kursu na juhasa i zdobycie odpowedniej ilości doświadczenia zawodowego. W późniejszym czasie może on wziąć udział w kursie na bacę. |
| PRZYDATNE | - | - |
Jakie są możliwości zatrudnienia w zawodzie bacy?
Zawód bacy jest stricte związany z górami, dlatego nie ma innej możliwości, niż podjęcie zatrudnienia właśnie tam. Baca pracuje na podhalańskich halach, zajmując się wypasaniem owiec oraz innymi czynnościami, związanym z opieką nad zwierzętami. Wbrew pozorom ciągle poszukiwane są osoby na stanowisko bacy czy juhasa, jednak należy wziąć pod uwagę, że wśród kandydatów panuje spora konkurencja. Chętnych do pracy w tym zawodzie nie brakuje - coraz częściej na kursy zgłaszają się nie tylko osoby związane z górami, ale również z innych części Polski.
Dla kogo najlepsza jest praca na stanowisku bacy?
Praca na stanowisku bacy z całą pewnością nie będzie dobrym wyborem dla każdego. Zawód ten mogą wykonywać wyłącznie osoby zdyscyplinowane, lubiące ciszę i spokój, umiejące współpracować ze zwierzętami. Warto mieć na uwadze, że godziny pracy bacy nie są dogodne - jego dzień zaczyna się nawet o 4 rano i trwa do późnych godzin popołudniowych.
- dobra kondycja fizyczna,
- dobry wzrok,
- dobry słuch,
- brak wad postawy, utrudniających poruszanie się.
Ponadto, baca musi być osobą obowiązkową, która jest gotowa przejąć opiekę nad znaczną liczbą owiec w tym samym czasie. Należy być uważnym i zwracać uwagę na wszelkie, możliwe zagrożenia. Od kandydatów na baców nie jest wymagana wiedza na temat gór, jednak nie ulega wątpliwości, że znajomość kultury góralskiej czy zwyczajów będzie bardzo przydatna.
W jakich warunkach pracuje baca?
Warunki pracy na stanowisku bacy nie należą do najlepszych, głównie ze względu na fakt, iż pracuje on pod gołym niebem bez względu na to, jaka jest pogoda. W słoneczny upalny dzień, czy też w deszczu baca musi wykonywać swoje obowiązki, będąc odpowiedzialnym za powierzone mu stado. Zaletą tej pracy jest jednak względna cisza i spokój, jakie panują na halach. Osoby, które nie lubią wielkomiejskiego zgiełku i hałasu z pewnością dobrze odnajdą się w takich warunkach. Należy mieć świadomość, że baca pracuje w specyficznym środowisku - często zarządza on grupą juhasów, wywodzących się z gór, przez co musi on zrozumieć góralską mowę, zwyczaje czy tradycje.
Czy zawód bacy jest przyszłościowy?
Jeszcze kilka lat temu zawód bacy zaczynał wymierać, gdyż brakowało kandydatów do pracy. Dziś jednak przeżywa istny renesans, bowiem chętnych na to stanowisko nie brakuje. Bacy nie jest w stanie zastąpić nowoczesna maszyna ani żadna technologia - pod tym względem z pewnością można stwierdzić, iż zawód ten jest przyszłościowy. Z drugiej strony, perspektywy rozwoju w nim są niewielkie - baca może przewodzić większą grupą juhasów, lecz w rzeczywistości nie ma on możliwości awansu. Baca może natomiast, korzystając ze swojego doświadczenia zawodowego, otworzyć restaurację (w której serwowane będą sery owcze w różnym wydaniu), manufakturę sera owczego czy bacówkę dla turystów. Możliwości jest więc wiele, zwłaszcza jeśli baca traktuje swoją pracę nie tylko jako obowiązek, lecz również jako prawdziwą pasję.
- Praca bacy polega na wypasaniu owiec na podhalańskich halach i opiece nad nimi, wymaga dyscypliny oraz zdolności pracy ze zwierzętami.
- Bacowie zarabiają w przybliżeniu od 3 200 zł do 4 500 zł brutto, oscylując w granicach średniej krajowej.
- Aby zostać bacą, należy zdobyć doświadczenie jako juhas, ukończyć kurs i zdać egzamin państwowy na czeladnika juhasa, a następnie odbyć kurs na bacę.
- Zawód bacy jest ściśle związany z górami i mimo konkurencji, ciągle poszukiwane są osoby na to stanowisko.
